Giriş: Görev Zamanlayıcı Nedir?

Modern işletim sistemlerinin vazgeçilmez bir parçası olan Görev Zamanlayıcı (Task Scheduler), belirli zamanlarda veya belirli olaylar sonucunda otomatik olarak programları çalıştırmanıza, betikleri yürütmenize veya diğer görevleri gerçekleştirmenize olanak tanıyan güçlü bir araçtır. Windows kullanıcıları için sistem yönetiminin temel taşlarından biridir. İster rutin bakım görevlerini otomatikleştiriyor olun, ister belirli bir uygulamayı düzenli aralıklarla başlatmak isteyin, Görev Zamanlayıcı size bu esnekliği sunar. Bu kapsamlı rehberde, Görev Zamanlayıcı'nın inceliklerini, nasıl kullanıldığını, gelişmiş özelliklerini ve potansiyelini adım adım keşfedeceğiz.

Neden Görev Zamanlayıcı Kullanmalıyız?

Görev Zamanlayıcı'yı kullanmak, birçok avantaj sunar:

• Otomasyon: Tekrarlayan görevleri manuel olarak yapmak yerine otomatikleştirerek zamandan tasarruf edersiniz.
• Verimlilik: Bilgisayarınızı kullanmadığınız zamanlarda (gece gibi) kaynak yoğun görevleri çalıştırabilirsiniz.
• Sistem Bakımı: Disk temizleme, yedekleme veya güncelleme gibi kritik bakım görevlerinin düzenli olarak yapılmasını sağlar.
• Güvenlik: Belirli olaylar tetiklendiğinde (örneğin, bir güvenlik ihlali algılandığında) belirli betikleri çalıştırmak mümkündür.
• Esneklik: Görevlerin ne zaman, hangi koşullar altında ve nasıl çalışacağını detaylı bir şekilde yapılandırabilirsiniz.

Görev Zamanlayıcı'yı Açma

Görev Zamanlayıcı'ya erişmek için birkaç yol vardır:

• Başlat Menüsü Arama: Başlat menüsünü açın ve "Görev Zamanlayıcı" yazın, ardından çıkan uygulamaya tıklayın.
• Çalıştır Komutu: Win + R tuşlarına basarak Çalıştır penceresini açın ve
  Kod:

  taskschd.msc

  yazıp Enter tuşuna basın.
• Denetim Masası: Denetim Masası > Yönetimsel Araçlar (veya Sistem ve Güvenlik > Yönetimsel Araçlar) yolunu izleyerek Görev Zamanlayıcı'ya ulaşabilirsiniz.

Temel Bileşenler: Görevler, Tetikleyiciler ve Eylemler

Bir görevi zamanlamadan önce, Görev Zamanlayıcı'nın temel bileşenlerini anlamak önemlidir:

• Görev (Task): Belirli bir zamanda veya belirli bir olayda gerçekleştirilecek olan işin kendisi.
• Tetikleyici (Trigger): Bir görevi başlatan olay veya zaman dilimi. Örneğin, "her sabah 9'da" veya "bilgisayar açıldığında".
• Eylem (Action): Tetikleyici tarafından başlatıldığında görevin gerçekleştireceği eylem. Örneğin, "bir programı başlat", "bir e-posta gönder" veya "bir mesaj görüntüle".
• Koşullar (Conditions): Görevin çalışması için karşılanması gereken ek kriterler. Örneğin, "bilgisayar boşta ise" veya "belirli bir ağ bağlantısı varsa".
• Ayarlar (Settings): Görevin nasıl davranacağını kontrol eden ek ayarlar. Örneğin, görevin ne kadar süre çalışacağı veya zaten çalışıyorsa ne yapılacağı.

Yeni Bir Görev Oluşturma: Adım Adım Rehber

Şimdi, pratik bir örnek üzerinden yeni bir görev oluşturalım. Diyelim ki her gün öğlen 12:00'de belirli bir programı (örneğin, Not Defteri) çalıştırmak istiyoruz.

Adım 1: Görev Zamanlayıcı'yı Açın
Yukarıda belirtilen yöntemlerden herhangi birini kullanarak Görev Zamanlayıcı'yı açın.

Adım 2: Yeni Görev Oluşturma
Sağ panelde yer alan "Temel Görev Oluştur..." veya "Görev Oluştur..." seçeneklerinden birini seçin. Temel Görev Oluştur sihirbazı daha basittir, ancak "Görev Oluştur" daha fazla kontrol sağlar. Biz detaylı olan "Görev Oluştur..." seçeneğini kullanacağız.

Adım 3: Genel Sekmesi
Bu sekmede görevinizin temel bilgilerini girersiniz.

• Ad (Name): Göreviniz için açıklayıcı bir ad girin. Örn: "Not Defteri Öğlen Başlatma"
• Açıklama (Description): Görevin ne işe yaradığını kısaca açıklayın. Örn: "Her gün öğlen 12:00'de Not Defteri'ni otomatik olarak başlatır."
• Güvenlik Seçenekleri (Security Options):
  * Kullanıcı veya Grup değiştir: Görevin hangi kullanıcı hesabı altında çalışacağını belirler. Yönetici ayrıcalıkları gerektiren görevler için genellikle "Sistem" veya "Yönetici" haklarına sahip bir hesap seçmek önemlidir. "Kullanıcının oturum açıp açmadığına bakılmaksızın çalıştır" seçeneği, görevin kullanıcı oturum açmasa bile arka planda çalışmasını sağlar. Bu, sunucu ortamları veya gece çalışan bakım görevleri için idealdir.
  * En yüksek ayrıcalıklarla çalıştır: Bu kutucuğu işaretlemek, görevin yönetici ayrıcalıklarıyla çalışmasını sağlar. Özellikle sistem düzeyinde değişiklikler yapacak görevler için gereklidir.

Adım 4: Tetikleyiciler Sekmesi
Bu sekmede görevin ne zaman veya hangi olayda başlayacağını belirlersiniz.

• "Yeni..." düğmesine tıklayın.
• Görevi başlat (Begin the task): Açılır menüden bir seçenek belirleyin.
  * "Bir zamanlamaya göre": Belirli bir zamanda çalıştırır (günlük, haftalık, aylık vb.).
  * "Oturum açıldığında": Belirli bir kullanıcı oturum açtığında.
  * "Başlangıçta": Bilgisayar açıldığında.
  * "Bir olayda": Belirli bir olay günlüğüne kaydedildiğinde.
  * Ve daha fazlası...
• Bizim örneğimiz için "Bir zamanlamaya göre" seçeneğini seçin.
• Ayarlar (Settings):
  * Bir kere (One time): Yalnızca bir kez çalışır.
  * Günlük (Daily): Her gün veya belirli sayıda gün aralıklarla çalışır.
  * Haftalık (Weekly): Her hafta veya belirli sayıda hafta aralıklarla çalışır.
  * Aylık (Monthly): Her ay veya belirli aylarda çalışır.
• Bizim örneğimiz için "Günlük" seçeneğini seçin.
• Başlangıç (Start): Görevin ilk çalışacağı tarih ve saati ayarlayın. Öğlen 12:00 için saati
  Kod:

  12:00:00

  olarak ayarlayın.
• "Etkin" kutucuğunun işaretli olduğundan emin olun.
• "Tamam"a tıklayın.

Adım 5: Eylemler Sekmesi
Bu sekmede tetikleyici devreye girdiğinde ne yapılacağını belirlersiniz.

• "Yeni..." düğmesine tıklayın.
• Eylem (Action): Açılır menüden bir seçenek belirleyin.
  * "Bir program başlat": En sık kullanılan seçenektir. Bir EXE dosyası veya bir betik çalıştırır.
  * "E-posta gönder": (Modern Windows sürümlerinde kullanımdan kaldırıldı veya öncelikli değildir).
  * "Bir mesaj görüntüle": (Modern Windows sürümlerinde kullanımdan kaldırıldı veya öncelikli değildir).
• Bizim örneğimiz için "Bir program başlat" seçeneğini seçin.
• Program/betik (Program/script): Çalıştırmak istediğiniz programın tam yolunu girin veya "Gözat..." düğmesini kullanarak bulup seçin. Not Defteri için genellikle
  Kod:

  notepad.exe

  yeterlidir veya tam yolu
  Kod:

  C:\Windows\System32\notepad.exe

  şeklindedir.
• Bağımsız değişkenler ekle (Add arguments (optional)): Programınıza ek parametreler geçirmek isterseniz burayı kullanın. Örneğin, Not Defteri ile belirli bir dosyayı açmak isterseniz dosya yolunu buraya yazabilirsiniz:
  Kod:

  "C:\Users\KullanıcıAdı\Belgelerim\deneme.txt"

• Başlangıç konumu (Başlangıç dizini) (Start in (optional)): Programın çalışacağı çalışma dizinini belirtir. Çoğu durumda boş bırakılabilir.
• "Tamam"a tıklayın.

Adım 6: Koşullar Sekmesi
Bu sekmede görevin çalışması için özel koşullar belirleyebilirsiniz.

• Bilgisayar boşta olduğunda görevi başlat (Start the task only if the computer is idle for): Bilgisayarın belirli bir süre boşta kalması durumunda görevin çalışmasını sağlar. Bu, kaynak yoğun görevlerin sizi rahatsız etmemesi için kullanışlıdır.
• Bilgisayar AC gücündeyken görevi başlat (Start the task only if the computer is on AC power): Özellikle dizüstü bilgisayarlar için önemlidir. Görevin yalnızca bilgisayar prize takılıyken çalışmasını sağlar, pil ömrünü korur. "Pil gücündeyken durdur" seçeneği de bulunur.
• Herhangi bir ağ bağlantısı varsa başlat (Start only if the following network connection is available): Görevin yalnızca belirli bir ağ bağlantısı (örneğin, Wi-Fi veya Ethernet) aktif olduğunda çalışmasını sağlar.

Bizim örneğimizde bu koşulları boş bırakabiliriz, veya isterseniz "Bilgisayar AC gücündeyken görevi başlat" seçeneğini işaretleyebilirsiniz.

Adım 7: Ayarlar Sekmesi
Bu sekmede görevin davranışıyla ilgili ek ayarlamalar yapabilirsiniz.

• Görevi isteğe bağlı olarak çalıştırılmasına izin ver (Allow task to be run on demand): Bu kutucuk işaretliyse, görevi istediğiniz zaman manuel olarak başlatabilirsiniz. Genellikle işaretli bırakılır.
• Görev çalışmazsa hemen bir görev çalıştır (Run task as soon as possible after a scheduled start is missed): Eğer görevin zamanı geldiğinde bilgisayar kapalıysa veya bir nedenle çalışamamışsa, bilgisayar açıldığında veya koşullar uygun olduğunda görevi hemen çalıştırmayı dener.
• Başarısızlığı durumunda görevi yeniden başlat (If the task fails, restart every: ... Attempt to restart up to: ... times): Görev başarısız olursa belirli aralıklarla yeniden denemeyi sağlar.
• Görev için izin verilen maksimum çalışma süresi (Stop the task if it runs longer than): Görevin çok uzun süre çalışmasını önlemek için bir zaman sınırı belirler. Örneğin, 1 saat. Bu süre dolduğunda görev otomatik olarak durdurulur.
• Görev zaten çalışıyorsa (If the task is already running, then the following rule applies): Eğer görev tekrar başlatıldığında hala önceki örneği çalışıyorsa ne yapılacağını belirler. Seçenekler arasında "Yeni bir örnek başlatma", "Yeni bir örneği kuyruğa alma", "Var olan örneği durdurma" veya "Var olan örneği paralel çalıştırma" bulunur.

Bu ayarları kendi ihtiyaçlarınıza göre yapılandırın.

Adım 8: Görevi Oluşturmayı Bitir
Tüm ayarları yaptıktan sonra "Tamam" düğmesine tıklayın. Göreviniz artık Görev Zamanlayıcı Kütüphanesi'nde listelenecektir.

Mevcut Görevleri Yönetme

Görev Zamanlayıcı Kütüphanesi'nde oluşturduğunuz veya sistem tarafından oluşturulan tüm görevleri görebilirsiniz. Bir görevi seçtiğinizde, sağ panelde o görevle ilgili eylemleri (Çalıştır, Sonlandır, Devre Dışı Bırak, Etkinleştir, Sil, Özellikler) göreceksiniz.

• Çalıştır (Run): Görevi hemen manuel olarak başlatır.
• Sonlandır (End): Çalışan bir görevi durdurur.
• Devre Dışı Bırak (Disable): Görevin tetikleyicileri tarafından başlatılmasını engeller, ancak görevi silmez. İstediğiniz zaman tekrar etkinleştirebilirsiniz.
• Etkinleştir (Enable): Devre dışı bırakılmış bir görevi tekrar çalışır duruma getirir.
• Sil (Delete): Görevi tamamen siler.
• Dışa Aktar (Export): Bir görevi XML dosyası olarak kaydetmenizi sağlar. Bu, görevleri başka bilgisayarlara taşımak veya yedeklemek için kullanışlıdır.
• İçe Aktar (Import): Daha önce dışa aktarılmış bir XML görev dosyasını içeri aktarır.

Gelişmiş Kullanım ve İpuçları

Görev Zamanlayıcı, basit program çalıştırmanın ötesinde birçok gelişmiş senaryo için kullanılabilir:

• Sistem Bakım Betikleri: Disk temizleme, geçici dosyaları silme, log dosyalarını arşivleme gibi görevleri otomatikleştirmek için PowerShell veya Batch betikleri çalıştırabilirsiniz.
  
  Kod:

      @echo off
      FORFILES /p "%TEMP%" /d -7 /c "cmd /c del /f /q @path"
      FORFILES /p "%SystemRoot%\Temp" /d -7 /c "cmd /c del /f /q @path"
      echo Geçici dosyalar silindi.

  Yukarıdaki örnek, son 7 günden eski geçici dosyaları silen basit bir betiktir. Bunu bir `.bat` dosyasına kaydedip Görev Zamanlayıcı ile çalıştırabilirsiniz.
• Uygulama Güncellemeleri: Belirli bir uygulamanın güncel olup olmadığını kontrol eden ve gerekiyorsa güncelleyen bir betik yazıp zamanlayabilirsiniz.
• Yedeklemeler: Belirli klasörlerin belirli aralıklarla harici bir sürücüye veya ağ konumuna yedeklenmesini sağlamak için yedekleme betiklerini çalıştırabilirsiniz.
• Olay Tetikleyicileri: Güvenlik günlüğünde belirli bir hatanın veya uyarının oluşması durumunda bir betiğin çalışmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin, "Olayda" tetikleyicisini kullanarak belirli bir
  Kod:

  Event ID

  ve kaynak için bir görev oluşturabilirsiniz.
• Güç Yönetimi: Bilgisayarın belirli bir saatte kapanmasını veya uyku moduna geçmesini zamanlayabilirsiniz:
  
  Kod:

  shutdown /s /t 60

  Bu komut, bilgisayarı 60 saniye sonra kapatır.
• İnternet'ten Dosya İndirme: PowerShell ile düzenli olarak bir web sitesinden veri çekebilir veya belirli dosyaları indirebilirsiniz.
  
  Kod:

      (New-Object System.Net.WebClient).DownloadFile("https://example.com/file.zip", "C:\Downloads\file.zip")

  Invoke-WebRequest hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayın.

Sık Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri

• Görev Çalışmıyor:
  * Görev Zamanlayıcı Kütüphanesi'nde görevin "Durum" sütununu kontrol edin. "Hazır" durumunda olması gerekir.
  * Tetikleyicilerin doğru yapılandırıldığından emin olun. Tarih ve saat doğru mu?
  * Eylemin program yolunun doğru olduğundan ve programın çalıştırılabilir olduğundan emin olun.
  * Görevin çalıştığı kullanıcı hesabının yeterli izinlere sahip olduğundan emin olun. "En yüksek ayrıcalıklarla çalıştır" seçeneğini deneyin.
  * Koşullar sekmesindeki ayarları kontrol edin. Örneğin, "Yalnızca bilgisayar AC gücündeyse çalıştır" işaretliyse ve bilgisayar pildeyse görev çalışmaz.
  * Görev geçmişini kontrol edin. Görev Zamanlayıcı'nın sağ panelinde "Tarihçeyi Etkinleştir" seçeneği bulunur. Bu, görevin her çalıştırılışında ayrıntılı günlükler tutar ve sorun giderme için çok değerlidir.
• Görev Tamamlanmıyor veya Hata Veriyor:
  * Çalıştırdığınız betik veya programın hata mesajlarını kontrol edin. Belki betik bir dosya yolunu bulamıyor veya bir bağımlılığı eksik.
  * "Görevin çok uzun süre çalışmasına izin ver" ayarını kontrol edin. Süre dolduğu için görev durduruluyor olabilir.
  * Programın çıkış kodunu kontrol etmek için görev geçmişine bakın. Genellikle
  Kod:

  0x0

  başarı anlamına gelir, diğer kodlar hata durumlarını belirtir.
• Kullanıcı Oturum Açmadan Çalışmıyor:
  * "Kullanıcının oturum açıp açmadığına bakılmaksızın çalıştır" seçeneğini işaretlediğinizden ve görevin çalışacağı hesabın şifresini doğru girdiğinizden emin olun. Bu hesap için şifre olması zorunludur.

Unutmayın: Görev Zamanlayıcı, güçlü bir araçtır. Yanlış yapılandırılmış görevler sistem performansını olumsuz etkileyebilir veya istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Görevleri oluştururken dikkatli olun ve ne yaptığınızdan emin olun.

Genişletmek için tıkla ...

Sonuç

Windows Görev Zamanlayıcı, işletim sisteminizin otomasyon potansiyelini tam olarak kullanmanızı sağlayan paha biçilmez bir araçtır. Basit program çalıştırmadan karmaşık sistem bakım betiklerine kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu rehber sayesinde, Görev Zamanlayıcı'yı etkili bir şekilde kullanarak günlük bilgisayar deneyiminizi daha verimli ve sorunsuz hale getirebileceğinizi umuyoruz. Zamanlanmış görevler oluşturma, yönetme ve sorun giderme becerilerinizi geliştirerek, sisteminiz üzerinde daha fazla kontrol sahibi olacaksınız.
Microsoft Görev Zamanlayıcı Belgeleri