Windows 11, modern arayüzü ve yeni özellikleriyle kullanıcı deneyimini zenginleştirse de, bazı durumlarda sistem kaynaklarını daha fazla tüketebilir ve bu da performans düşüşlerine yol açabilir. Özellikle eski donanıma sahip bilgisayarlarda veya çok sayıda uygulama yüklü olan sistemlerde bu durum daha belirgin hissedilir. Ancak endişelenmeyin! Doğru optimizasyon adımlarıyla Windows 11'inizi çok daha hızlı ve verimli hale getirebilirsiniz. Bu kapsamlı rehberde, bilgisayarınızın performansını artırmak için uygulayabileceğiniz birbirinden farklı yöntemleri adım adım ele alacağız.

1. Başlangıç Uygulamalarını Kontrol Edin:
Bilgisayarınız açıldığında otomatik olarak çalışan uygulamalar, başlangıç süresini uzatır ve arka planda sistem kaynaklarını tüketir. Bu uygulamaları devre dışı bırakmak, hem başlangıç hızınızı artıracak hem de sistem boşta kalırken daha az RAM ve CPU kullanmasını sağlayacaktır.

• Görev Çubuğuna sağ tıklayarak Görev Yöneticisi'ni açın veya Ctrl + Shift + Esc tuş kombinasyonunu kullanın.
• Açılan pencerede Başlangıç uygulamaları sekmesine gidin.
• Burada, başlangıçta otomatik olarak çalışan uygulamaların bir listesini göreceksiniz. “Etki” sütununu inceleyerek hangi uygulamaların sistem başlangıcını daha çok etkilediğini görebilirsiniz.
• Gereksinim duymadığınız veya başlangıçta çalışmasına gerek olmayan uygulamalara sağ tıklayın ve Devre Dışı Bırak seçeneğini seçin. Örneğin, Spotify, OneDrive (eğer kullanmıyorsanız), veya Adobe Creative Cloud gibi uygulamalar genellikle başlangıçta çalışmak zorunda değildir.

İpucu: Sadece kesinlikle gerekli olduğundan emin olduğunuz uygulamaları devre dışı bırakın. Antivirüs yazılımı gibi kritik uygulamaları dokunmayın.

Genişletmek için tıkla ...

2. Görsel Efektleri Ayarlayın:
Windows 11, şeffaflık, gölgeler ve animasyonlar gibi birçok görsel efektle gelir. Bu efektler estetik bir görünüm sunsa da, özellikle entegre grafik kartına sahip veya eski sistemlerde performansı olumsuz etkileyebilir. Bunları kapatmak, sistem kaynakları üzerindeki yükü azaltır.

• Arama çubuğuna “Gelişmiş sistem ayarları” yazın ve çıkan sonuca tıklayın.
• Açılan Sistem Özellikleri penceresinde Gelişmiş sekmesine gidin ve Performans bölümündeki Ayarlar... düğmesine tıklayın.
• Performans Seçenekleri penceresinde, Görsel Efektler sekmesine geçin.
• Burada üç ana seçenek bulunur:
  • En iyi görünüm için ayarla: Tüm görsel efektleri açık tutar.
  • En iyi performans için ayarla: Tüm görsel efektleri kapatır, performansı en üst düzeye çıkarır.
  • Özel: Hangi görsel efektlerin açık veya kapalı olacağını manuel olarak seçmenizi sağlar.
• En iyi performansı elde etmek için “En iyi performans için ayarla” seçeneğini işaretleyin. Eğer belirli efektlerden vazgeçmek istemiyorsanız, Özel seçeneğini kullanıp sadece gerçekten ihtiyaç duymadığınız efektleri kapatabilirsiniz. Örneğin, “Pencere ve düğmelerde görsel stiller kullan” gibi seçenekleri kapatmak bile fark yaratabilir.
• Değişiklikleri uygulamak için Uygula ve ardından Tamam düğmelerine tıklayın.

3. Bildirimleri ve Odak Yardımını Yönetin:
Sürekli gelen bildirimler, hem dikkatinizi dağıtabilir hem de arka planda sistem kaynaklarını kullanır. Gereksiz bildirimleri kapatmak, özellikle yoğun sistem kullanımı sırasında fark edilir bir hızlanma sağlayabilir.

• Ayarlar uygulamasını açın (Windows tuşu + I).
• Sistem sekmesine gidin ve ardından Bildirimler'e tıklayın.
• Burada, bildirimleri tamamen kapatabilir veya her bir uygulama için ayrı ayrı yönetebilirsiniz. Kullanmadığınız veya bildirimine ihtiyaç duymadığınız uygulamaların bildirimlerini kapatın.
• Aynı menüde Odak Yardımı ayarlarını da bulacaksınız. Bu özellik, belirli zamanlarda veya uygulamaları kullanırken bildirimleri susturarak dikkatinizi dağıtmanızı engeller. Eğer otomatik kuralları sizin için uygun değilse, bunu da özelleştirebilir veya tamamen kapatabilirsiniz.

4. Arka Plan Uygulamalarını Devre Dışı Bırakın:
Bazı uygulamalar, siz kullanmasanız bile arka planda çalışarak veri senkronizasyonu, güncelleme kontrolü gibi işlemler yapar. Bu durum, özellikle dizüstü bilgisayarlarda pil ömrünü kısaltır ve performans düşüşüne neden olur.

• Ayarlar uygulamasını açın.
• Uygulamalar sekmesine ve ardından Uygulamalar ve özellikler'e tıklayın.
• Sağ taraftaki listeden, arka planda çalışmasını istemediğiniz bir uygulamayı bulun. Uygulamanın yanındaki üç nokta (...) simgesine tıklayın ve Gelişmiş seçenekler'i seçin.
• “Arka planda uygulama izinleri” altında, uygulamanın arka planda çalışma iznini “Asla” olarak değiştirin. Bu adımı, kullanmadığınız tüm uygulamalar için tekrarlayın. Microsoft Mağazası'ndan yüklediğiniz uygulamalar için bu seçenek genellikle mevcuttur.

5. Depolama Alanını Temizleyin ve Yönetin:
Disk alanınızın dolması, sistem performansını doğrudan etkiler. Windows'un düzgün çalışabilmesi ve geçici dosyaları depolayabilmesi için yeterli boş alana ihtiyacı vardır. Düzenli disk temizliği, bilgisayarınızın daha hızlı çalışmasına yardımcı olur.

• Ayarlar uygulamasını açın.
• Sistem sekmesine ve ardından Depolama'ya tıklayın.
• Burada, diskinizde ne kadar yer kaldığını ve hangi dosya türlerinin en çok yer kapladığını görebilirsiniz. Depolama algılayıcısı özelliğini etkinleştirerek Windows'un gereksiz dosyaları otomatik olarak temizlemesini sağlayabilirsiniz.
• Daha fazla kontrol için Geçici dosyalar seçeneğine tıklayın. Burada, sisteminizdeki gereksiz dosyaları (geçici internet dosyaları, geri dönüşüm kutusu içeriği, indirmeler klasörü vb.) seçerek temizleyebilirsiniz. Özellikle “Önceki Windows yüklemeleri” dosyaları çok yer kaplayabilir, ancak bunlar silindikten sonra eski Windows sürümüne geri dönemeyeceğinizi unutmayın.
• Ayrıca, Disk Birleştirici (HDD'ler için) veya Sürücüleri Birleştir ve İyileştir (SSD'ler için Trim komutu) araçlarını düzenli olarak kullanmak da performans için önemlidir. Arama çubuğuna “sürücüleri birleştir” yazarak bu araca ulaşabilirsiniz. SSD kullanıyorsanız, Windows bu işlemi otomatik olarak yapar ve manuel birleştirme yapmanıza gerek yoktur, sadece Trim komutunun düzenli çalıştığından emin olun.

Windows 11 Hakkında Daha Fazla Bilgi Edinin

6. Sürücülerinizi Güncel Tutun:
Güncel olmayan aygıt sürücüleri, uyumluluk sorunlarına ve performans düşüşlerine neden olabilir. Özellikle grafik kartı, yonga seti ve ağ bağdaştırıcısı sürücülerinizi güncel tutmak önemlidir.

• Windows Update: En temel sürücü güncellemelerini buradan alabilirsiniz. Ayarlar > Windows Update yolunu izleyerek güncellemeleri kontrol edin.
• Aygıt Yöneticisi: Arama çubuğuna “Aygıt Yöneticisi” yazın. Burada, ünlem işareti olan aygıtlar sorunlu demektir. Her bir aygıta sağ tıklayıp “Sürücüyü güncelleştir” seçeneğini kullanabilirsiniz. Ancak bu, genellikle en güncel sürücüyü bulmakta yeterli olmayabilir.
• Üretici Web Siteleri: Grafik kartınız (NVIDIA, AMD, Intel), anakartınız ve diğer önemli donanımlarınızın üreticilerinin resmi web sitelerini düzenli olarak kontrol ederek en güncel sürücüleri manuel olarak indirip yüklemeniz en iyi yöntemdir. Örneğin, bir oyun bilgisayarı kullanıyorsanız, GPU sürücünüzün güncelliği kritik önem taşır.

7. Güç Planınızı Ayarlayın ve Oyun Modunu Kullanın:
Windows'un güç planı ayarları, performansı doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Özellikle masaüstü bilgisayarlarda veya dizüstü bilgisayarınız prize takılıyken yüksek performans modunu kullanmak, işlemcinizin ve diğer bileşenlerinizin tam kapasite çalışmasını sağlar.

• Arama çubuğuna “güç planı” yazın ve Güç planı seçin seçeneğine tıklayın.
• Açılan pencerede Yüksek performans seçeneğini seçin. Eğer göremiyorsanız, Ek güç planlarını göster seçeneğine tıklamanız gerekebilir.
• Oyun Modu: Windows 11'deki Oyun Modu, oyun oynarken sistem kaynaklarını oyunlara öncelik vererek performansı artırmaya yardımcı olur. Ayarlar > Oyun > Oyun Modu yolunu izleyerek bu özelliği etkinleştirebilirsiniz.

8. Sanallaştırma Tabanlı Güvenlik (VBS) ve Bellek Bütünliğini Değerlendirin:
Windows 11, güvenlik seviyesini artırmak için Sanallaştırma Tabanlı Güvenlik (VBS) ve Bellek Bütünlüğü gibi özellikleri varsayılan olarak etkinleştirebilir. Bu özellikler, zararlı yazılımlara karşı koruma sağlasa da, belirli donanım yapılandırmalarında küçük bir performans düşüşüne neden olabilir. Eğer sisteminizde performans sorunları yaşıyor ve güvenlikten biraz ödün verebileceğinizi düşünüyorsanız, bunları devre dışı bırakmayı düşünebilirsiniz.

• Arama çubuğuna “Windows Güvenliği” yazın ve uygulamayı açın.
• Cihaz güvenliği bölümüne gidin.
• Çekirdek yalıtımı[/b> altında Çekirdek yalıtımı ayrıntıları[/b>'na tıklayın.
  [*] Bellek bütünlüğü özelliğini burada kapatabilirsiniz. Kapatmak için yönetici yetkisi gerekebilir ve bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istenebilir.
  [*] Not: VBS'yi tamamen devre dışı bırakmak biraz daha karmaşık olabilir ve sistem BIOS/UEFI ayarları veya grup ilkesi düzenleyicisini (yalnızca Pro sürümleri için) gerektirebilir. Genel kullanıcılar için sadece Bellek Bütünliği'ni kapatmak yeterli olabilir. Örnek komut (Pro sürümleri için Grup İlkesi düzenleyicisini açmak için):
  Kod:

  gpedit.msc

Uyarı: Bu ayarları değiştirmek güvenlik risklerini artırabilir. Karar vermeden önce artıları ve eksileri dikkatlice değerlendirin.

Genişletmek için tıkla ...

9. Kayıt Defteri Optimizasyonları (Dikkatli Olun!):
Kayıt defteri düzenlemeleri, yanlış yapıldığında sistem kararlılığını bozabilecek hassas işlemlerdir. Bu nedenle, bu tür değişiklikleri yapmadan önce mutlaka bir sistem geri yükleme noktası oluşturmanız veya kayıt defterinin yedeğini almanız şiddetle tavsiye edilir. Aşağıda, nispeten daha az riskli ve performans artışına yardımcı olabilecek bazı genel bilgiler yer almaktadır; spesifik düzenlemeler için güvenilir kaynaklardan yardım almalısınız.

• Run komutu ile Regedit'i açma: Windows tuşu + R tuşlarına basın,
  Kod:

  regedit

  yazın ve Enter[/b> tuşuna basın.
  [*] Ndu Hizmetini Devre Dışı Bırakma (Bazı Ağ Sorunları İçin): Bazı kullanıcılar, yüksek ağ kullanımı veya sistem yavaşlaması sorunları yaşadıklarında Ndu hizmetini devre dışı bırakmanın yardımcı olduğunu bildirmiştir. Bu işlem aşağıdaki yoldan yapılabilir:
  
  • Kod:

    HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\Ndu

    adresine gidin.
  • Sağ tarafta Start adlı DWORD değerini bulun ve değerini 4 olarak değiştirin (4, hizmeti devre dışı bırakır).
  • Bilgisayarınızı yeniden başlatın.
  Önemli: Bu ve benzeri kayıt defteri düzenlemeleri her sistemde aynı etkiyi göstermeyebilir ve risk içerebilir. Herhangi bir değişiklik yapmadan önce araştırma yapın ve yedeğinizi alın.
  

Sistem Geri Yükleme Noktası Oluşturma Bilgisi

10. Temiz Kurulumu Düşünün (Nihai Çözüm):
Tüm bu optimizasyon adımlarına rağmen hala önemli performans sorunları yaşıyorsanız veya sisteminizde çok fazla gereksiz yazılım, artık dosya biriktiğini düşünüyorsanız, temiz bir Windows 11 kurulumu en etkili çözüm olabilir. Temiz kurulum, işletim sistemini sıfırdan kurar ve bilgisayarınızı ilk aldığınız günkü performansına yakın bir seviyeye getirir.

• Verilerinizi Yedekleyin: Temiz kuruluma başlamadan önce tüm kişisel dosyalarınızı (belgeler, fotoğraflar, videolar vb.) harici bir sürücüye veya bulut depolama hizmetine yedeklediğinizden emin olun.
• Yükleme Medyası Oluşturun: Microsoft'un resmi web sitesinden Windows 11 yükleme medyası oluşturma aracını (USB flash sürücü veya DVD) indirin ve hazırlayın.
• Kuruluma Başlayın: Hazırladığınız medyayı kullanarak bilgisayarınızı başlatın ve kurulum adımlarını takip edin. Bu süreçte tüm disk bölümünüzü biçimlendirme seçeneği sunulacaktır; bu, tüm eski verileri silerek tamamen temiz bir başlangıç yapmanızı sağlar.

Unutmayın: Temiz kurulum, performans sorunlarının kökten çözümü olsa da, tüm uygulamalarınızı ve ayarlarınızı yeniden yapılandırmanız gerekeceği anlamına gelir.

Genişletmek için tıkla ...

Sonuç:
Windows 11'in performansını artırmak, genellikle birden fazla yöntemi bir arada uygulamayı gerektiren bir süreçtir. Bu rehberde belirtilen adımları düzenli olarak uygulayarak bilgisayarınızın daha hızlı, daha kararlı ve genel olarak daha keyifli bir deneyim sunmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki, her sistem farklıdır ve bazı optimizasyonlar bir sistemde daha belirgin etki yaratırken, diğerinde daha az hissedilebilir. Kendi sisteminize en uygun kombinasyonu bulmak için farklı yöntemleri denemekten çekinmeyin.