Dijital dünya hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelirken, beraberinde pek çok kolaylık ve fırsat sunuyor. Ancak bu genişleyen sanal evren, ne yazık ki kötü niyetli kişilerin de faaliyet gösterdiği bir alan haline gelmiştir. İnternet, sosyal medya, e-posta ve mobil uygulamalar aracılığıyla gerçekleştirilen "dijital aldatmacalar", her geçen gün daha sofistike hale gelerek bireylerin ve kurumların maddi-manevi zararlar görmesine neden olmaktadır. Bu kapsamlı rehberde, dijital ortamda karşılaşılan başlıca aldatmaca yöntemlerini, bu tuzaklara düşmemek için alınması gereken önlemleri ve siber güvenliğin neden hayati önem taşıdığını detaylı bir şekilde ele alacağız. Amacımız, dijital okuryazarlığınızı artırmak ve sizi bu tür tehditlere karşı daha dirençli hale getirmektir. Unutmayın, bilgi en güçlü savunmadır.
Phishing (Oltalama): En yaygın dijital aldatmaca türlerinden biri olan oltalama (phishing), dolandırıcıların kendilerini güvenilir bir kurum (banka, devlet dairesi, e-ticaret sitesi vb.) veya kişi gibi göstererek hassas bilgilerinizi (kullanıcı adı, şifre, kredi kartı numarası, kimlik bilgileri) ele geçirmeye çalıştığı yöntemdir. Bu saldırılar genellikle e-posta, SMS (smishing) veya telefon araması (vishing) yoluyla gerçekleştirilir. Oltalama e-postaları genellikle acil durum, ödül, hesap sorunları gibi kışkırtıcı başlıklar içerir ve sahte bir web sitesine yönlendiren bir link barındırır. Bu sahte siteler, gerçeklerine birebir benzeyecek şekilde tasarlanır, ancak URL'lerinde genellikle ufak tefek farklılıklar bulunur. Örneğin, "bankaniz.com" yerine "bankaniz.net" veya "bankaniz-guvenlik.com" gibi varyasyonlar kullanılabilir. SMS ile yapılan oltalama (smishing) ise, bankanızdan veya bir kargo şirketinden gelmiş gibi görünen mesajlarla sizi sahte bir linke tıklamaya ikna etmeye çalışır. Örnek bir smishing mesajı: "Kargonuz gümrüğe takıldı, bilgi için linke tıklayın: ". Telefonla yapılan oltalama (vishing) ise, sizi banka görevlisi veya teknik destek elemanı gibi arayarak hesap bilgilerinizi veya uzaktan erişim izni talep ederler. Her zaman şüpheci olun ve beklenmedik iletişimlere dikkat edin.
Sosyal Mühendislik: Dijital aldatmacaların temelinde yatan en sinsi yöntemlerden biri de sosyal mühendisliktir. Bu yöntem, teknik zafiyetler yerine insan psikolojisindeki boşlukları hedef alır. Dolandırıcılar, kurbanlarını manipüle ederek, kandırarak veya etkileyerek istedikleri bilgiyi elde etmeye ya da belirli bir eylemi yapmaya ikna ederler. Kimi zaman aciliyet hissi yaratılır, kimi zaman bir otorite figürü taklit edilir, kimi zaman da mağdurun yardımseverliği suistimal edilir. Örneğin, "CEO'dan Acil Transfer Talimatı" başlıklı bir e-posta, muhasebe departmanını sahte bir hesaba para transfer etmeye ikna edebilir. Veya bir teknoloji firmasının elemanı gibi davranarak, bilgisayarınızda bir sorun olduğunu ve uzaktan erişimle çözebileceklerini söyleyebilirler.
Teknik Destek ve Virüs Aldatmacaları: Bilgisayar ekranınızda aniden beliren bir pop-up mesajı veya sesli uyarı ile "Bilgisayarınızda kritik bir virüs tespit edildi! Hemen bu numarayı arayın!" şeklinde bir uyarı gördüğünüzde paniklemeyin. Bu tür uyarılar genellikle sahtedir ve sizi sözde teknik destek hizmeti sunan dolandırıcıları aramaya ikna etmeyi amaçlar. Aradığınızda, bilgisayarınızda olmayan bir sorunu çözmek bahanesiyle sizden yüksek ücretler talep edebilir, hatta bilgisayarınıza uzaktan erişim sağlayarak zararlı yazılımlar yükleyebilir veya kişisel bilgilerinizi çalabilirler. Gerçek teknoloji şirketleri (Microsoft, Apple vb.) asla bu şekilde size ulaşıp uzaktan destek talebinde bulunmazlar. Eğer gerçekten bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, şirketin resmi web sitesinden veya ürün kutusundan edindiğiniz güvenilir iletişim kanallarını kullanın.
Bu tür kod örnekleri, dolandırıcıların kullandığı kalıpları anlamanıza yardımcı olabilir.
Romantik Aldatmacalar (Aşk Dolandırıcılığı): Özellikle sosyal medya ve arkadaşlık uygulamaları üzerinden yaygınlaşan bu aldatmaca türünde, dolandırıcılar sahte profiller oluşturarak kurbanlarıyla duygusal bir ilişki kurar. Uzun süre devam eden yazışmalar ve samimi sohbetler sonucunda kurbanın güvenini kazandıktan sonra, genellikle bir acil durum (hastalık, iş kazası, pasaport sorunu, gümrükte takılan miras vb.) bahane ederek para talebinde bulunurlar. Bu kişiler genellikle yurt dışında yaşadıklarını iddia eder, yüz yüze görüşmekten kaçınır ve sürekli yeni bahanelerle para istemeye devam ederler. Unutmayın, internet üzerinden tanıştığınız ve sizden para talep eden kişilere karşı her zaman tedbirli olun. Duygusal boşlukları hedef alan bu aldatmacalar, mağdurların hem maddi hem de manevi olarak büyük yıkımlar yaşamasına neden olabilir. Dolandırıcılar, kendilerini askeri personel, doktor, mühendis veya zengin iş adamı gibi göstererek güvenilir bir imaj çizerler.
Yatırım ve Kripto Para Dolandırıcılığı: Dijital dünyanın yükselen trendlerinden biri olan kripto paralar, aynı zamanda yeni dolandırıcılık yöntemlerinin de ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. "Garanti yüksek getiri", "risksiz yatırım", "uzman tavsiyesiyle katlanacak paralar" gibi vaatlerle cazip yatırım fırsatları sunan sahte platformlar ve kişiler türemiştir. Bu tür dolandırıcılar, başlangıçta küçük kazançlar göstererek kurbanın güvenini kazanır ve daha büyük meblağlar yatırmasını teşvik ederler. Para çekme talebinde bulunulduğunda ise çeşitli bahanelerle (vergi, komisyon, ek ücret vb.) sürekli ek ödeme talep edilir veya hiç para çekilemez. Kimi zaman da sahte kripto para birimleri veya NFT projeleri pazarlanarak paranızın buharlaşmasına neden olunur. Resmi bir denetleyici kurum tarafından onaylanmamış ve şeffaflıktan uzak yatırım platformlarına karşı aşırı derecede dikkatli olmak gerekmektedir.
Online Alışveriş ve İlan Dolandırıcılığı: İnternet üzerinden ürün veya hizmet alım satımı yaparken de dikkatli olmak gerekir. Sahte e-ticaret siteleri, sosyal medya üzerinden yapılan yanıltıcı reklamlar veya ikinci el ilan sitelerindeki sahte ilanlar bu kategoriye girer. Çok düşük fiyatlarla satılan "sıfır ürünler" veya "çok acil satılık" ilanları genellikle dolandırıcılık belirtisidir. Dolandırıcılar, ödemeyi kendi hesaplarına aldıktan sonra ürünü göndermez veya çok daha değersiz, sahte bir ürün gönderirler. Kimi zaman da satıcı gibi davranıp "kapıda ödeme" veya "güvenli ödeme" vaatleriyle kişisel bilgilerinizi (kart numarası, şifre) ele geçirmeye çalışırlar. Güvenli ödeme sistemlerini kullanmak, satıcıların geçmiş yorumlarını kontrol etmek ve bilinen, güvenilir platformlar üzerinden alışveriş yapmak bu tür riskleri azaltır. Ödeme yapmadan önce satıcının güvenilirliğini mutlaka araştırın.
Kimlik Avı ve Bilgi Hırsızlığı: Phishing ve sosyal mühendislik yöntemleriyle birlikte anılan kimlik avı, kişisel verilerinizin (kimlik numarası, doğum tarihi, anne kızlık soyadı, adres, telefon numarası vb.) çalınmasını hedefler. Bu bilgiler, banka hesaplarınıza erişmek, adınıza kredi çekmek, yeni telefon hattı açtırmak veya başkalarını dolandırmak için kullanılabilir. Özellikle dijital ortamlarda paylaştığınız bilgileri sınırlayın ve her türlü bilgi talebine şüpheyle yaklaşın. Resmi kurumların size e-posta veya SMS ile özel bilgi sormayacağını unutmayın.
Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware): Bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza farkında olmadan yüklenen kötü amaçlı yazılımlar (virüsler, truva atları, fidye yazılımları, casus yazılımlar) da dijital aldatmacaların önemli bir parçasıdır. Bu yazılımlar, kişisel bilgilerinizi çalabilir, cihazınızı kilitleyerek fidye isteyebilir veya cihazınızı uzaktan kontrol edebilirler. Güvenilir olmayan kaynaklardan dosya indirmemek, bilinmeyen e-posta eklerini açmamak, güncel bir antivirüs programı kullanmak ve işletim sisteminizi düzenli olarak güncellemek bu tür tehditlere karşı korunmada hayati öneme sahiptir. Özellikle fidye yazılımları (ransomware), bilgisayarınızdaki tüm dosyaları şifreleyerek, şifre çözümü için yüksek miktarda kripto para talep edebilir. Bu duruma düşmemek için düzenli yedeklemeler yapmak en önemli önlemlerden biridir.
Korunma Yöntemleri ve Alınması Gereken Önlemler: Dijital aldatmacaların çeşitliliği karşısında kendimizi korumak için proaktif olmak esastır. İşte alabileceğiniz temel önlemler:
Sonuç: Dijital aldatmaca yöntemleri sürekli evrim geçirmekte, dolandırıcılar yeni teknolojilere ve insan davranışlarına adapte olmaktadır. Bu dinamik ortamda güvende kalmak için bilinçli olmak, sürekli öğrenmek ve teknolojik güvenlik önlemlerini aksatmadan uygulamak kritik öneme sahiptir. Unutmayın, dijital dünyada attığınız her adımda tetikte olmak, sorgulamak ve şüpheci yaklaşmak sizi birçok tehlikeden koruyacaktır. Bu rehberde sunulan bilgiler, dijital güvenliğinizi sağlamak adına bir başlangıç noktası olabilir. Kendinizi ve sevdiklerinizi dijital tuzaklardan korumak için bu bilgileri yaşamınızın bir parçası haline getirin ve güncel tehditler hakkında bilgi sahibi olmaya devam edin. Güvenli internet kullanımı sizin elinizdedir.
Phishing (Oltalama): En yaygın dijital aldatmaca türlerinden biri olan oltalama (phishing), dolandırıcıların kendilerini güvenilir bir kurum (banka, devlet dairesi, e-ticaret sitesi vb.) veya kişi gibi göstererek hassas bilgilerinizi (kullanıcı adı, şifre, kredi kartı numarası, kimlik bilgileri) ele geçirmeye çalıştığı yöntemdir. Bu saldırılar genellikle e-posta, SMS (smishing) veya telefon araması (vishing) yoluyla gerçekleştirilir. Oltalama e-postaları genellikle acil durum, ödül, hesap sorunları gibi kışkırtıcı başlıklar içerir ve sahte bir web sitesine yönlendiren bir link barındırır. Bu sahte siteler, gerçeklerine birebir benzeyecek şekilde tasarlanır, ancak URL'lerinde genellikle ufak tefek farklılıklar bulunur. Örneğin, "bankaniz.com" yerine "bankaniz.net" veya "bankaniz-guvenlik.com" gibi varyasyonlar kullanılabilir. SMS ile yapılan oltalama (smishing) ise, bankanızdan veya bir kargo şirketinden gelmiş gibi görünen mesajlarla sizi sahte bir linke tıklamaya ikna etmeye çalışır. Örnek bir smishing mesajı: "Kargonuz gümrüğe takıldı, bilgi için linke tıklayın: ". Telefonla yapılan oltalama (vishing) ise, sizi banka görevlisi veya teknik destek elemanı gibi arayarak hesap bilgilerinizi veya uzaktan erişim izni talep ederler. Her zaman şüpheci olun ve beklenmedik iletişimlere dikkat edin.
Sosyal Mühendislik: Dijital aldatmacaların temelinde yatan en sinsi yöntemlerden biri de sosyal mühendisliktir. Bu yöntem, teknik zafiyetler yerine insan psikolojisindeki boşlukları hedef alır. Dolandırıcılar, kurbanlarını manipüle ederek, kandırarak veya etkileyerek istedikleri bilgiyi elde etmeye ya da belirli bir eylemi yapmaya ikna ederler. Kimi zaman aciliyet hissi yaratılır, kimi zaman bir otorite figürü taklit edilir, kimi zaman da mağdurun yardımseverliği suistimal edilir. Örneğin, "CEO'dan Acil Transfer Talimatı" başlıklı bir e-posta, muhasebe departmanını sahte bir hesaba para transfer etmeye ikna edebilir. Veya bir teknoloji firmasının elemanı gibi davranarak, bilgisayarınızda bir sorun olduğunu ve uzaktan erişimle çözebileceklerini söyleyebilirler.
Bu tür senaryolarda, kişilerin duygusal tepkileri, korkuları veya açgözlülükleri hedef alınır. Özellikle panik ve heyecan anlarında mantıklı düşünme yeteneğimiz zayıflayabilir, bu da dolandırıcıların işini kolaylaştırır."Hızlı zengin olma vaatleri ve olağanüstü indirimler genellikle bir dolandırıcılık belirtisidir."
Teknik Destek ve Virüs Aldatmacaları: Bilgisayar ekranınızda aniden beliren bir pop-up mesajı veya sesli uyarı ile "Bilgisayarınızda kritik bir virüs tespit edildi! Hemen bu numarayı arayın!" şeklinde bir uyarı gördüğünüzde paniklemeyin. Bu tür uyarılar genellikle sahtedir ve sizi sözde teknik destek hizmeti sunan dolandırıcıları aramaya ikna etmeyi amaçlar. Aradığınızda, bilgisayarınızda olmayan bir sorunu çözmek bahanesiyle sizden yüksek ücretler talep edebilir, hatta bilgisayarınıza uzaktan erişim sağlayarak zararlı yazılımlar yükleyebilir veya kişisel bilgilerinizi çalabilirler. Gerçek teknoloji şirketleri (Microsoft, Apple vb.) asla bu şekilde size ulaşıp uzaktan destek talebinde bulunmazlar. Eğer gerçekten bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, şirketin resmi web sitesinden veya ürün kutusundan edindiğiniz güvenilir iletişim kanallarını kullanın.
Kod:
function check_for_scam_signs(email_content, url) {
if (email_content.includes("acil durum") && email_content.includes("hemen tıklayın")) {
return "Şüpheli E-posta: Aciliyet ve Zorlama";
}
if (url.includes("kredi-karti-guncelleme.com") || url.includes("ödül-kazandınız.net")) {
return "Şüpheli URL: Dolandırıcılık İlgili Kelimeler";
}
if (email_content.includes("bilgilerinizi güncellemezseniz hesabınız kapanacak")) {
return "Şüpheli E-posta: Tehdit İçeriği";
}
return "Normal Görünüyor";
}Romantik Aldatmacalar (Aşk Dolandırıcılığı): Özellikle sosyal medya ve arkadaşlık uygulamaları üzerinden yaygınlaşan bu aldatmaca türünde, dolandırıcılar sahte profiller oluşturarak kurbanlarıyla duygusal bir ilişki kurar. Uzun süre devam eden yazışmalar ve samimi sohbetler sonucunda kurbanın güvenini kazandıktan sonra, genellikle bir acil durum (hastalık, iş kazası, pasaport sorunu, gümrükte takılan miras vb.) bahane ederek para talebinde bulunurlar. Bu kişiler genellikle yurt dışında yaşadıklarını iddia eder, yüz yüze görüşmekten kaçınır ve sürekli yeni bahanelerle para istemeye devam ederler. Unutmayın, internet üzerinden tanıştığınız ve sizden para talep eden kişilere karşı her zaman tedbirli olun. Duygusal boşlukları hedef alan bu aldatmacalar, mağdurların hem maddi hem de manevi olarak büyük yıkımlar yaşamasına neden olabilir. Dolandırıcılar, kendilerini askeri personel, doktor, mühendis veya zengin iş adamı gibi göstererek güvenilir bir imaj çizerler.
Yatırım ve Kripto Para Dolandırıcılığı: Dijital dünyanın yükselen trendlerinden biri olan kripto paralar, aynı zamanda yeni dolandırıcılık yöntemlerinin de ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. "Garanti yüksek getiri", "risksiz yatırım", "uzman tavsiyesiyle katlanacak paralar" gibi vaatlerle cazip yatırım fırsatları sunan sahte platformlar ve kişiler türemiştir. Bu tür dolandırıcılar, başlangıçta küçük kazançlar göstererek kurbanın güvenini kazanır ve daha büyük meblağlar yatırmasını teşvik ederler. Para çekme talebinde bulunulduğunda ise çeşitli bahanelerle (vergi, komisyon, ek ücret vb.) sürekli ek ödeme talep edilir veya hiç para çekilemez. Kimi zaman da sahte kripto para birimleri veya NFT projeleri pazarlanarak paranızın buharlaşmasına neden olunur. Resmi bir denetleyici kurum tarafından onaylanmamış ve şeffaflıktan uzak yatırım platformlarına karşı aşırı derecede dikkatli olmak gerekmektedir.
Online Alışveriş ve İlan Dolandırıcılığı: İnternet üzerinden ürün veya hizmet alım satımı yaparken de dikkatli olmak gerekir. Sahte e-ticaret siteleri, sosyal medya üzerinden yapılan yanıltıcı reklamlar veya ikinci el ilan sitelerindeki sahte ilanlar bu kategoriye girer. Çok düşük fiyatlarla satılan "sıfır ürünler" veya "çok acil satılık" ilanları genellikle dolandırıcılık belirtisidir. Dolandırıcılar, ödemeyi kendi hesaplarına aldıktan sonra ürünü göndermez veya çok daha değersiz, sahte bir ürün gönderirler. Kimi zaman da satıcı gibi davranıp "kapıda ödeme" veya "güvenli ödeme" vaatleriyle kişisel bilgilerinizi (kart numarası, şifre) ele geçirmeye çalışırlar. Güvenli ödeme sistemlerini kullanmak, satıcıların geçmiş yorumlarını kontrol etmek ve bilinen, güvenilir platformlar üzerinden alışveriş yapmak bu tür riskleri azaltır. Ödeme yapmadan önce satıcının güvenilirliğini mutlaka araştırın.
Kimlik Avı ve Bilgi Hırsızlığı: Phishing ve sosyal mühendislik yöntemleriyle birlikte anılan kimlik avı, kişisel verilerinizin (kimlik numarası, doğum tarihi, anne kızlık soyadı, adres, telefon numarası vb.) çalınmasını hedefler. Bu bilgiler, banka hesaplarınıza erişmek, adınıza kredi çekmek, yeni telefon hattı açtırmak veya başkalarını dolandırmak için kullanılabilir. Özellikle dijital ortamlarda paylaştığınız bilgileri sınırlayın ve her türlü bilgi talebine şüpheyle yaklaşın. Resmi kurumların size e-posta veya SMS ile özel bilgi sormayacağını unutmayın.
Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware): Bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza farkında olmadan yüklenen kötü amaçlı yazılımlar (virüsler, truva atları, fidye yazılımları, casus yazılımlar) da dijital aldatmacaların önemli bir parçasıdır. Bu yazılımlar, kişisel bilgilerinizi çalabilir, cihazınızı kilitleyerek fidye isteyebilir veya cihazınızı uzaktan kontrol edebilirler. Güvenilir olmayan kaynaklardan dosya indirmemek, bilinmeyen e-posta eklerini açmamak, güncel bir antivirüs programı kullanmak ve işletim sisteminizi düzenli olarak güncellemek bu tür tehditlere karşı korunmada hayati öneme sahiptir. Özellikle fidye yazılımları (ransomware), bilgisayarınızdaki tüm dosyaları şifreleyerek, şifre çözümü için yüksek miktarda kripto para talep edebilir. Bu duruma düşmemek için düzenli yedeklemeler yapmak en önemli önlemlerden biridir.
Korunma Yöntemleri ve Alınması Gereken Önlemler: Dijital aldatmacaların çeşitliliği karşısında kendimizi korumak için proaktif olmak esastır. İşte alabileceğiniz temel önlemler:
- Siber Okuryazarlığınızı Artırın: Dijital tehditler ve korunma yöntemleri hakkında sürekli bilgi edinin. Bu makale gibi kaynakları takip edin.
- URL'leri Kontrol Edin: Bir linke tıklamadan önce fare imlecini linkin üzerine getirerek URL'yi kontrol edin. Sahte sitelerin URL'leri genellikle ufak tefek farklılıklar içerir.
- Şifrelerinizi Güçlü Tutun ve Düzenli Değiştirin: Her platform için farklı, karmaşık ve uzun şifreler kullanın. Mümkünse iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) özelliğini aktif edin.
- Yazılımlarınızı Güncel Tutun: İşletim sisteminizi, tarayıcınızı ve tüm uygulamalarınızı düzenli olarak güncelleyin. Güncellemeler, güvenlik açıklarını kapatır.
- Tanımadığınız E-postaları ve Mesajları Açmayın: Kaynağından emin olmadığınız e-posta eklerini indirmeyin veya linklerine tıklamayın.
- Resmi Kanalları Kullanın: Bankanız, e-ticaret siteleri veya diğer kurumlarla iletişime geçerken her zaman onların resmi web siteleri veya müşteri hizmetleri numaralarını kullanın. Size gelen e-postalardaki veya mesajlardaki numaraları aramayın.
- Kişisel Bilgilerinizi Paylaşmayın: İnternet üzerinde, özellikle sosyal medyada ne kadar bilgi paylaştığınıza dikkat edin. Dolandırıcılar bu bilgileri hedefli saldırılar için kullanabilir.
- Antivirüs ve Güvenlik Yazılımları Kullanın: Bilgisayarınızı ve mobil cihazlarınızı güncel ve güvenilir bir antivirüs programı ile koruyun.
- Verilerinizi Yedekleyin: Özellikle fidye yazılımlarına karşı en iyi savunma, önemli verilerinizin düzenli olarak harici bir diskte veya güvenli bulut depolama alanında yedeklerini bulundurmaktır.
- Aşırı Cazip Tekliflere Şüpheyle Yaklaşın: "Bedava peynir sadece fare kapanında bulunur" sözünü unutmayın. Gerçek olamayacak kadar iyi görünen teklifler genellikle bir tuzaktır.
- Şikayet Mekanizmalarını Kullanın: Bir dolandırıcılık olayına maruz kaldığınızda, vakit kaybetmeden ilgili kolluk kuvvetlerine (Emniyet Genel Müdürlüğü, Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı) ve bankanıza bildirimde bulunun. [url=https://www.egm.gov.tr/siber/siber-suc-ihbar]Siber Suç İhbarı İçin EGM
- gibi resmi kanalları kullanmaktan çekinmeyin.
Sonuç: Dijital aldatmaca yöntemleri sürekli evrim geçirmekte, dolandırıcılar yeni teknolojilere ve insan davranışlarına adapte olmaktadır. Bu dinamik ortamda güvende kalmak için bilinçli olmak, sürekli öğrenmek ve teknolojik güvenlik önlemlerini aksatmadan uygulamak kritik öneme sahiptir. Unutmayın, dijital dünyada attığınız her adımda tetikte olmak, sorgulamak ve şüpheci yaklaşmak sizi birçok tehlikeden koruyacaktır. Bu rehberde sunulan bilgiler, dijital güvenliğinizi sağlamak adına bir başlangıç noktası olabilir. Kendinizi ve sevdiklerinizi dijital tuzaklardan korumak için bu bilgileri yaşamınızın bir parçası haline getirin ve güncel tehditler hakkında bilgi sahibi olmaya devam edin. Güvenli internet kullanımı sizin elinizdedir.
