• Sistem Açılmıyor veya Başlamıyor (No POST): Bilgisayarın güç düğmesine bastığınızda hiçbir tepki vermemesi, fanların dönmemesi, ekranın tamamen siyah kalması veya ekranda görüntü olmamasına rağmen fanların dönmesi, anakart arızasının en ciddi belirtilerinden biridir. POST (Power-On Self Test) sırasında anakart, temel bileşenleri kontrol eder. Bu testin başarısız olması durumunda sistem açılmaz.
• Rastgele Yeniden Başlatmalar veya Kapanmalar: Bilgisayarınızın aniden kapanması veya kendiliğinden yeniden başlaması, özellikle yoğun yük altında veya herhangi bir zamanda meydana geliyorsa, anakarttaki güç yönetimi veya bileşen sorunlarına işaret edebilir.
• Mavi Ekran Hataları (BSOD - Blue Screen of Death): Windows işletim sisteminde sıkça karşılaşılan mavi ekran hataları, genellikle bir donanım veya sürücü sorununun habercisidir. Anakarttaki bellek denetleyicisi, PCI Express veri yolu veya diğer yongalarla ilgili sorunlar BSOD'lere yol açabilir.
• Çevre Birimlerinin Çalışmaması: USB portlarının, ses giriş/çıkışlarının, Ethernet portunun veya diğer entegre çevre birimlerinin aniden çalışmayı durdurması, anakart üzerindeki ilgili entegre devrelerin veya yongaların arızalandığını gösterebilir.
• BIOS/UEFI Sorunları: Bilgisayarın BIOS/UEFI ayarlarına erişememe, ayarların sürekli sıfırlanması veya kayıt edilmemesi, BIOS'un bozulduğunu veya anakarttaki ilgili çipin arızalandığını gösterebilir.
• Garip Sesler ve Bip Kodları: Bilgisayar açılırken anakarttan gelen anormal bip sesleri, belirli bir donanım arızasına işaret eden bip kodlarıdır. Bu kodlar, genellikle RAM, ekran kartı veya işlemciyle ilgili sorunları belirtse de, bazen anakartın kendisindeki bir arızayı da gösterebilir.
• Performans Düşüşü veya Kararsızlık: Sistemin genel performansında belirgin bir düşüş, programların sık sık donması veya çökmesi, anakart üzerindeki veri yollarında veya güç dağıtımında sorunlar olduğuna işaret edebilir.
• Görsel Anormallikler: Anakart üzerinde şişmiş veya patlamış kapasitörler, yanık izleri, bükülmüş pinler veya çatlaklar gibi gözle görülür hasarlar, doğrudan anakart arızasına işaret eder.

• Ani Voltaj Dalgalanmaları: Şebekeden gelen düzensiz elektrik akımı, ani voltaj yükselmeleri veya düşüşleri anakart bileşenlerine zarar verebilir. Kalitesiz veya arızalı bir güç kaynağı (PSU) da kararsız voltaj sağlayarak anakartın ömrünü kısaltabilir.
• Yetersiz veya Arızalı Güç Kaynağı (PSU): Anakart, sistemdeki tüm bileşenlere güç dağıtımını sağlar. Yetersiz güç sağlayan veya arızalı bir PSU, anakartın gerektiği gibi çalışmasını engelleyebilir, hatta anakart üzerindeki bileşenlerin yanmasına neden olabilir.
• Statik Elektrik Deşarjı (ESD): Özellikle bilgisayar bileşenlerine dokunurken topraklanmamış olmanız durumunda oluşan statik elektrik deşarjı, anakart üzerindeki hassas devre elemanlarına kalıcı zarar verebilir.

• Yetersiz Soğutma: Kasa içerisindeki hava akışının yetersiz olması, işlemci veya yonga seti soğutucularının görevini yapmaması (fan arızası, termal macun kuruması) anakartın aşırı ısınmasına yol açar. Yüksek sıcaklıklar, zamanla anakart bileşenlerinin bozulmasına neden olur.
• Toz Birikimi: Bilgisayar kasası içinde biriken toz, hava akışını engelleyerek ve bileşenlerin üzerinde yalıtkan bir tabaka oluşturarak sıcaklıkların artmasına neden olur. Bu durum, özellikle soğutma blokları ve fanlar üzerinde ciddi sorunlara yol açar.

• Düşme veya Çarpma: Bilgisayarın fiziksel olarak darbe alması, anakart üzerinde çatlaklara, lehim noktalarının ayrılmasına veya bileşenlerin kırılmasına neden olabilir.
• Yanlış Montaj: İşlemciyi sokete yanlış yerleştirme, RAM modüllerini zorlama veya anakartı kasaya sabitlerken kısa devreye neden olacak şekilde hatalı vidalama gibi montaj hataları anakarta kalıcı zarar verebilir.
• Bükülmüş/Kırık Pinler: Özellikle işlemci soketindeki veya diğer bağlantı noktalarındaki pinlerin bükülmesi veya kırılması, bileşenler arası iletişimi keserek anakartın çalışmamasına yol açar.
• Sıvı Teması: Su, kahve veya diğer sıvıların anakarta dökülmesi, kısa devrelere ve ciddi korozyona yol açarak anakartı tamamen kullanılamaz hale getirebilir.

• Kapasitör Şişmesi/Patlaması: Anakart üzerindeki kondansatörler (kapasitörler), güç filtrelemesi için kritik öneme sahiptir. Kalitesiz kapasitörler veya uzun süreli kullanıma bağlı olarak şişebilir veya patlayabilir, bu da anakartın kararsız çalışmasına veya hiç açılmamasına neden olur.
• Lehim Çatlakları: Uzun süreli termal döngüler (ısınma-soğuma) veya üretim hataları nedeniyle anakart üzerindeki lehim noktalarında mikro çatlaklar oluşabilir. Bu çatlaklar, zamanla bağlantı kopukluklarına yol açar.
• Bileşen Ömrü: Elektronik bileşenlerin belirli bir ömrü vardır. Uzun süreli kullanım, anakart üzerindeki entegre devrelerin veya yongaların ömrünü doldurmasına ve arızalanmasına neden olabilir.

• BIOS/UEFI Güncelleme Hatası: Yanlış veya kesintiye uğramış bir BIOS/UEFI güncellemesi, anakartın yazılımını bozarak bilgisayarın açılmamasına neden olabilir. Bu duruma “brick olma” denir.
• Uyumsuz Sürücüler: Nadiren de olsa, anakart yonga seti veya diğer entegre bileşenler için yanlış veya uyumsuz sürücülerin yüklenmesi sistem kararsızlıklarına yol açabilir.

• Nem ve Korozyon: Yüksek nem oranına sahip ortamlarda bilgisayar kullanmak, anakart üzerindeki metal bileşenlerde korozyona yol açabilir, bu da zamanla bağlantı sorunlarına neden olur.
• Haşere: Özellikle sıcak ve kapalı alanlarda yaşayan böcekler veya fareler, anakart üzerinde kısa devrelere veya fiziksel hasara neden olabilir.

• Güç Kontrolü: Bilgisayarın güç kablosunun prize ve PSU'ya düzgün bir şekilde takılı olduğundan emin olun. PSU üzerindeki anahtarın açık konumda olduğunu kontrol edin.
• PSU Testi: Eğer mümkünse, bilinen iyi çalışan bir PSU ile test edin. Ayrıca, bir PSU test cihazı ile mevcut PSU'nun voltaj çıkışlarını kontrol edebilirsiniz. Kararsız voltajlar anakart sorunlarına yol açabilir.
• Minimal Sistem Testi: Tüm harici çevre birimlerini (USB cihazlar, ekran kartı - entegre grafik varsa, fazla RAM modülleri, depolama birimleri) çıkarın. Sadece işlemci, anakart, bir adet RAM modülü ve PSU ile sistemi başlatmayı deneyin. Bu, sorunun hangi bileşenden kaynaklandığını daraltmanıza yardımcı olur. Sistem bu şekilde açılıyorsa, çıkardığınız bileşenleri tek tek takarak arızalı olanı bulmaya çalışın.

• Tek Tek Deneme: Birden fazla RAM modülünüz varsa, her birini farklı RAM slotlarında tek tek deneyin. Bazen arızalı bir RAM modülü veya kirli bir RAM slotu sorunlara neden olabilir.
• Memtest86: Bir USB bellekten veya CD'den çalıştırılabilen Memtest86 gibi bellek test yazılımlarını kullanarak RAM'lerinizin durumunu kontrol edin. Bellek hataları sıkça anakart kaynaklı gibi görünen sorunlara neden olabilir.

• Farklı Slot veya Entegre GPU: Eğer harici bir ekran kartınız varsa, farklı bir PCI Express slotunda deneyin veya anakartınızda entegre grafik birimi varsa, ekranı bu çıkışa bağlayarak harici ekran kartını çıkarıp deneyin. Bu, sorunun ekran kartından mı yoksa anakartın PCI Express slotundan mı kaynaklandığını anlamanıza yardımcı olur.

• Sıcaklık Takibi: Eğer sistem açılıyorsa, BIOS/UEFI menüsünden veya HWMonitor, Core Temp gibi yazılımlarla işlemci, yonga seti ve genel sistem sıcaklıklarını takip edin. Yüksek sıcaklıklar anakartın kararsız çalışmasına neden olabilir.
• Soğutucu ve Termal Macun: İşlemci soğutucusunun düzgün takıldığından ve fanının çalıştığından emin olun. Gerekirse eski termal macunu temizleyip yenisini sürün. Kasa fanlarının hava akışını doğru sağladığını kontrol edin.

• CMOS Pili: Anakart üzerindeki küçük düğme pilini (CMOS pili) yaklaşık 5-10 dakika çıkarıp takmak, BIOS ayarlarını fabrika ayarlarına döndürür. Bu, hatalı BIOS ayarlarından kaynaklanan sorunları çözebilir.
• Jumper: Bazı anakartlarda CMOS'u sıfırlamak için özel bir jumper (köprü) bulunur. Anakartın kullanım kılavuzundan bu jumper'ın konumunu ve nasıl kullanılacağını öğrenerek sıfırlama yapabilirsiniz.

UYARI: BIOS/UEFI güncellemesi, elektrik kesintisi veya yanlış dosya kullanımı durumunda anakartınızı kalıcı olarak kullanılamaz hale getirebilecek son derece riskli bir işlemdir. Yalnızca üreticinin resmi web sitesinden, anakartınızın tam modeline uygun ve güncel bir BIOS/UEFI sürümünü indirdiğinizden emin olun.

Genişletmek için tıkla ...

Q-Flash, M-Flash, EZ Flash, BIOS Flashback

• Kapasitörler: Anakart üzerindeki silindirik kapasitörleri dikkatlice inceleyin. Üst kısımları şişmiş, patlamış veya sıvı sızdırmış olanları arayın. Bunlar arızalı kapasitörlerin belirtisidir.
• Yanık İzleri ve Fiziksel Hasar: Anakart üzerinde herhangi bir yanık izi, renk değişikliği, çatlak, bükülmüş pin veya kopmuş bileşen olup olmadığını kontrol edin.
• Toz ve Korozyon: Anakartın yüzeyinde aşırı toz birikimi veya nemden kaynaklanan korozyon (paslanma) belirtileri olup olmadığını kontrol edin. Basınçlı hava ile temizlik yapın, ancak nemli veya iletken bir temizleyici kullanmaktan kaçının.

• Adım 1: Sisteminizin fişini çekin ve kasayı açmadan önce statik elektriği boşaltmak için metal bir yüzeye dokunun.
• Adım 2: Anakart üzerinde gözle görülür bir hasar (şişmiş kapasitör, yanık izi, çatlak) olup olmadığını dikkatlice inceleyin.
• Adım 3: Tüm bileşenleri (RAM, ekran kartı, depolama cihazları, kablolar) çıkarın. Kasayı ve anakartı basınçlı hava ile tozdan arındırın.
• Adım 4: Sadece işlemci, işlemci soğutucusu, tek bir RAM modülü ve PSU'yu takarak sistemi yeniden başlatmayı deneyin. Eğer sistem açılırsa, diğer bileşenleri tek tek takarak sorunu izole edin.
• Adım 5: BIOS/UEFI ayarlarını sıfırlayın. Eğer sistem hiç açılmıyorsa, CMOS pilini çıkarıp takın.
• Adım 6: Eğer sorun devam ediyorsa ve görsel bir hasar tespit ettiyseniz veya yukarıdaki adımlar sonuç vermediyse, anakartın profesyonel bir tamirci tarafından incelenmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.

• Düzenli Temizlik: Bilgisayar kasası ve anakart üzerindeki toz birikintilerini düzenli olarak basınçlı hava ile temizleyin. Bu, aşırı ısınmayı önler ve bileşenlerin ömrünü uzatır.
• Kaliteli Güç Kaynağı: Güvenilir ve yeterli güce sahip, kaliteli bir PSU kullanın. Bu, anakarta stabil ve temiz güç sağlar.
• Etkili Soğutma: Kasa içinde iyi bir hava akışı sağlayın ve işlemci/yonga seti soğutucularının verimli çalıştığından emin olun.
• Statik Elektrikten Korunma: Bilgisayar bileşenlerine dokunmadan önce topraklama bilekliği takın veya bir metal yüzeye dokunarak statik elektriği boşaltın.
• Voltaj Koruyucu Prizler: Ani voltaj dalgalanmalarına karşı bilgisayarınızı korumak için kaliteli bir akım korumalı priz veya kesintisiz güç kaynağı (UPS) kullanın.

Bilgisayarınızın stabil çalışması için anakartınızın sağlığına özen göstermek hayati önem taşır. Erken teşhis ve doğru müdahale, daha büyük sorunların önüne geçebilir.

Genişletmek için tıkla ...