Web servisleri, farklı sistemlerin ağ üzerinden iletişim kurmasını sağlayan standartlaştırılmış yöntemlerdir. Bu servisler, uygulamalar arası veri alışverişini ve fonksiyon çağrılarını kolaylaştırır. Günümüzde en yaygın kullanılan iki web servis mimarisi SOAP (Simple Object Access Protocol) ve REST (Representational State Transfer) olarak öne çıkmaktadır.

SOAP Nedir?
SOAP, XML tabanlı bir mesajlaşma protokolüdür. Genellikle karmaşık ve kurumsal seviye uygulamalar için tercih edilir. Temel özellikleri şunlardır:

• Protokol Tabanlı: Mesajlaşma için sıkı kurallar ve standartlar belirler.
• XML Kullanımı: Mesajlar tamamen XML formatındadır.
• WSDL: Servislerin tanımlanması ve kullanılabilmesi için WSDL (Web Services Description Language) dosyaları kullanılır. Bu dosyalar, servisin hangi metotları sunduğunu, ne tür parametreler beklediğini ve ne tür cevaplar döndürdüğünü açıklar.
• Güvenlik ve İşlem Desteği: WS-Security gibi gelişmiş güvenlik protokolleri ve WS-AtomicTransaction gibi işlem yönetimi yetenekleri sunar.
• Durumlu veya Durumsuz: Hem durumlu (stateful) hem de durumsuz (stateless) işlemleri destekleyebilir, ancak genellikle durumlu işlemler için daha fazla esneklik sunar.

SOAP, özellikle eski sistemlerle entegrasyon, finansal uygulamalar veya telekomünikasyon gibi yüksek güvenlik ve işlem garantisi gerektiren alanlarda kullanılır.

REST Nedir?
REST, bir mimari stilidir ve genellikle HTTP protokolü üzerinden çalışır. Web'in temel prensiplerini kullanarak ölçeklenebilir ve esnek servisler tasarlamayı hedefler. Temel özellikleri şunlardır:

• Mimari Stil: Belirli bir protokole bağlı kalmaz, ancak genellikle HTTP ile uygulanır.
• Kaynak Tabanlı: Her şey bir kaynak (resource) olarak kabul edilir ve bu kaynaklara HTTP metotları (GET, POST, PUT, DELETE) ile erişilir.
• Durumsuzluk (Stateless): Her istek, sunucunun istemcinin önceki istekleri hakkındaki bilgisini içermelidir. Sunucu, istemci hakkında herhangi bir oturum bilgisi tutmaz. Bu, ölçeklenebilirliği artırır.
• Çeşitli Veri Formatları: JSON, XML, metin gibi farklı veri formatlarını destekler. Genellikle JSON tercih edilir.
• Basitlik ve Performans: SOAP'a göre daha hafif ve hızlıdır, özellikle mobil ve web uygulamaları için idealdir.

REST, sosyal medya, e-ticaret siteleri, mobil uygulamalar ve açık API'ler gibi geniş bir yelpazede kullanılır.

SOAP ve REST Karşılaştırması:
İki mimari stil arasındaki temel farklar şunlardır:

• Yaklaşım: SOAP bir protokol iken, REST bir mimari stilidir.
• İletişim: SOAP genellikle HTTP, SMTP, JMS gibi birçok protokolü kullanabilirken, REST çoğunlukla HTTP üzerinden çalışır.
• Veri Formatı: SOAP yalnızca XML kullanır. REST ise JSON, XML, düz metin vb. birçok formatı destekler (JSON daha yaygındır).
• Karmaşıklık: SOAP genellikle daha karmaşık ve ağırdır, çünkü daha fazla standart ve kural seti içerir. REST daha basittir ve öğrenmesi/kullanması daha kolaydır.
• Performans: REST, daha az overhead (ek yük) nedeniyle genellikle SOAP'tan daha hızlıdır.
• Durumluluk (Statefulness): REST, sunucu tarafında oturum bilgisi tutmadığı için tamamen durumsuzdur. SOAP hem durumlu hem de durumsuz işlemleri destekleyebilir.
• Güvenlik: SOAP, WS-Security gibi yerleşik güvenlik standartlarına sahiptir. REST ise HTTP/TLS (HTTPS) ve OAuth gibi mevcut güvenlik mekanizmalarını kullanır.

Hangi Durumda Hangisi Kullanılmalı?

• SOAP: Kurumsal uygulamalar, finans, bankacılık, telekomünikasyon gibi yüksek güvenlik, işlem bütünlüğü ve karmaşık sözleşmeler gerektiren durumlar. Ayrıca, mevcut SOAP tabanlı sistemlerle entegrasyon gerektiğinde.
• REST: Mobil uygulamalar, web tabanlı servisler, e-ticaret siteleri, açık API'ler ve genel web servisleri gibi hafiflik, hız, ölçeklenebilirlik ve esneklik aranan durumlar.

Özetle, her iki web servis mimarisinin de kendine göre avantajları ve kullanım alanları vardır. Seçim, projenin gereksinimlerine, performans beklentilerine ve entegrasyon ihtiyaçlarına göre yapılmalıdır.