npm install -g typescript

function selamla(isim: string) {
  return `Merhaba, ${isim}!`;
}

let kullanici = "Dünya";
console.log(selamla(kullanici));

// Tip hatası örneği (derleme zamanında yakalanır)
// let sayi: number = "metin"; // Hata: Tür 'string' türe 'number' atanamaz.

tsc hello.ts

node hello.js[/ncode]

Çıktı olarak "Merhaba, Dünya!" görmelisiniz. Gördüğünüz gibi, TypeScript kodu nihayetinde standart JavaScript'e derlenir, bu da onu tarayıcılarda veya Node.js ortamlarında sorunsuz bir şekilde kullanabileceğiniz anlamına gelir.

[b]Temel Tipler[/b]

TypeScript, JavaScript'in temel tiplerine ek olarak bazı yeni tipler sunar. İşte en sık kullanılanlar:

[list]
[*] [b]number:[/b] Hem tam sayıları hem de ondalık sayıları temsil eder. Örn: `let yas: number = 30;`
[*] [b]string:[/b] Metinsel verileri temsil eder. Örn: `let ad: string = "Alice";`
[*] [b]boolean:[/b] `true` veya `false` değerlerini alır. Örn: `let aktifMi: boolean = true;`
[*] [b]any:[/b] Herhangi bir tipte veri tutabilir. Tip kontrolünü geçici olarak devre dışı bırakmak için kullanılır. Örn: `let veri: any = "Merhaba"; veri = 123;`
[*] [b]void:[/b] Bir fonksiyonun hiçbir değer döndürmediğini belirtir. Örn: `function logla(): void { console.log("Mesaj"); }`
[*] [b]null[/b] ve [b]undefined:[/b] JavaScript'teki karşılıklarıdır ve varsayılan olarak diğer tiplere atanabilirler (katı null kontrolü açık değilse).
[*] [b]Array:[/b] Aynı tipten elemanların listesi. Örn: `let sayilar: number[] = [1, 2, 3];` veya `let isimler: Array<string> = ["Ali", "Ayşe"];`
[*] [b]Tuple:[/b] Farklı tiplerde, sabit sayıda elemanın bulunduğu bir dizi. Örn: `let kullaniciBilgisi: [string, number] = ["Mehmet", 25];`
[*] [b]Enum:[/b] Bir dizi adlandırılmış sabit tanımlamanıza olanak tanır. Örn:
[code]
enum Renk {
  Kirmizi, Yesil, Mavi
}
let c: Renk = Renk.Yesil;

interface Kullanici {
  id: number;
  ad: string;
  email?: string; // Opsiyonel özellik
  kayitTarihi: Date;
  readonly parolaHash: string; // Sadece okunabilir özellik
}

function kullaniciBilgileriniGoster(kullanici: Kullanici) {
  console.log(`ID: ${kullanici.id}, Ad: ${kullanici.ad}`);
  if (kullanici.email) {
    console.log(`Email: ${kullanici.email}`);
  }
  console.log(`Kayıt Tarihi: ${kullanici.kayitTarihi.toLocaleDateString()}`);
}

const yeniKullanici: Kullanici = {
  id: 1,
  ad: "Can",
  email: "can@example.com",
  kayitTarihi: new Date(),
  parolaHash: "abc123xyz"
};

kullaniciBilgileriniGoster(yeniKullanici);

// yeniKullanici.parolaHash = "yeni_hash"; // Hata: 'parolaHash' salt okunur bir özelliktir.

class Calisan {
  ad: string;
  protected sicilNo: number; // Sadece miras alan sınıflarda ve kendi sınıfında erişilebilir
  private _departman: string; // Sadece sınıf içinde erişilebilir

  constructor(ad: string, sicilNo: number, departman: string) {
    this.ad = ad;
    this.sicilNo = sicilNo;
    this._departman = departman;
  }

  bilgiVer() {
    return `${this.ad}, ${this._departman} departmanında çalışıyor.`;
  }

  get departman(): string {
    return this._departman;
  }

  set departman(yeniDepartman: string) {
    if (yeniDepartman === "") {
      throw new Error("Departman boş bırakılamaz.");
    }
    this._departman = yeniDepartman;
  }
}

class Yonetici extends Calisan {
  constructor(ad: string, sicilNo: number, departman: string) {
    super(ad, sicilNo, departman);
  }

  projeyiYonet(): string {
    return `${this.ad}, sicil numarası ${this.sicilNo} olan yönetici projeyi yönetiyor.`;
  }
}

let calisan1 = new Calisan("Ayşe Yılmaz", 1001, "İnsan Kaynakları");
console.log(calisan1.bilgiVer());

let yonetici1 = new Yonetici("Hakan Demir", 2005, "Yazılım Geliştirme");
console.log(yonetici1.projeyiYonet());
console.log(yonetici1.bilgiVer());

console.log(`Ayşe'nin Departmanı: ${calisan1.departman}`);
calisan1.departman = "Finans";
console.log(`Ayşe'nin Yeni Departmanı: ${calisan1.departman}`);

// Parametre tipleri ve dönüş tipi
function topla(x: number, y: number): number {
  return x + y;
}

// Opsiyonel parametre (? ile belirtilir)
function selamlaOpsiyonel(ad: string, soyad?: string): string {
  if (soyad) {
    return `Merhaba, ${ad} ${soyad}!`;
  }
  return `Merhaba, ${ad}!`;
}

// Varsayılan parametre değeri
function usAl(taban: number, us: number = 2): number {
  return taban ** us;
}

// Rest parametreleri
function tumSayilariTopla(...sayilar: number[]): number {
  return sayilar.reduce((acc, current) => acc + current, 0);
}

console.log(topla(5, 3)); // Çıktı: 8
console.log(selamlaOpsiyonel("Ahmet")); // Çıktı: Merhaba, Ahmet!
console.log(selamlaOpsiyonel("Zeynep", "Demir")); // Çıktı: Merhaba, Zeynep Demir!
console.log(usAl(4)); // Çıktı: 16 (4^2)
console.log(usAl(3, 3)); // Çıktı: 27 (3^3)
console.log(tumSayilariTopla(1, 2, 3, 4, 5)); // Çıktı: 15

function kimlik<T>(arg: T): T {
  return arg;
}

let stringOutput = kimlik<string>("benimMetnim"); // stringOutput tipi string
let numberOutput = kimlik<number>(123);

console.log(stringOutput); // Çıktı: benimMetnim
console.log(numberOutput); // Çıktı: 123

interface JenerikDizi<T> {
  dizi: T[];
  elemanEkle(eleman: T): void;
  elemanCikar(): T | undefined;
}

class StringDizisi implements JenerikDizi<string> {
  dizi: string[] = [];

  elemanEkle(eleman: string): void {
    this.dizi.push(eleman);
  }

  elemanCikar(): string | undefined {
    return this.dizi.pop();
  }
}

let stringListesi = new StringDizisi();
stringListesi.elemanEkle("Elma");
stringListesi.elemanEkle("Armut");
console.log(stringListesi.dizi); // Çıktı: [ 'Elma', 'Armut' ]
console.log(stringListesi.elemanCikar()); // Çıktı: Armut

// matematik.ts dosyası
export function toplaModul(a: number, b: number): number {
  return a + b;
}

export const PI = 3.14159;

// uygulama.ts dosyası
import { toplaModul, PI } from './matematik';

console.log(toplaModul(10, 20)); // Çıktı: 30
console.log(PI); // Çıktı: 3.14159

// Tümünü import etmek
import * as Matematik from './matematik';
console.log(Matematik.toplaModul(5, 5)); // Çıktı: 10

{
  "compilerOptions": {
    "target": "es5",                      /* Hedef JavaScript sürümü */
    "module": "commonjs",                /* Modül sistemi */
    "outDir": "./dist",                  /* Çıktı JavaScript dosyalarının kaydedileceği dizin */
    "strict": true,                      /* Tüm katı tip denetleme seçeneklerini etkinleştir */
    "esModuleInterop": true,             /* CommonJS ve ES modülleri arasında uyumluluk */
    "forceConsistentCasingInFileNames": true, /* Dosya adlarında büyük/küçük harf tutarlılığı */
    "skipLibCheck": true                 /* Tüm declaration file'larda tip denetimini atla */
  },
  "include": [
    "src/**/*.ts"                        /* Derlenecek dosyaları belirtir */
  ],
  "exclude": [
    "node_modules",                      /* Derleme dışında bırakılacak dosyaları belirtir */
    "**/*.spec.ts"                      /* Test dosyalarını derleme dışında bırakır */
  ]
}