• Array vs. Hash: Eleman arama durumunda, Array için O iken, Hash için ortalama O(1)'dir. Sık sık arama yapıyorsanız Hash kullanmak performansı artırır.
• Set Kullanımı: Bir elemanın koleksiyonda olup olmadığını hızlıca kontrol etmek istiyorsanız, Array yerine
  Kod:

  Set

  kullanmak daha etkilidir. Set, Hash tabanlı bir yapı olduğu için ortalama O(1) zamanında kontrol sağlar.
• Sıralama Algoritmaları: Büyük veri kümelerini sıralarken, Ruby'nin yerleşik sıralama metotları genellikle optimize edilmiştir. Kendi sıralama algoritmanızı yazmadan önce mevcut metotların performansını değerlendirin.

# Kötü örnek: Bir dizide eleman arama
array = (1..1_000_000).to_a
start = Time.now
array.include?(500_000)
puts "Array include: #{(Time.now - start) * 1000} ms"

# İyi örnek: Bir hash'te eleman arama
hash = {}
(1..1_000_000).each { |i| hash[i] = true }
start = Time.now
hash.key?(500_000)
puts "Hash key?: #{(Time.now - start) * 1000} ms"

# Kötü örnek: Set yerine Array ile benzersizlik kontrolü
array_data = (1..100_000).to_a.shuffle + [50_000] # Duplicate
start = Time.now
unique_array = array_data.uniq
puts "Array uniq: #{(Time.now - start) * 1000} ms"

# İyi örnek: Set ile benzersizlik kontrolü
require 'set'
set_data = Set.new(array_data)
puts "Set size: #{set_data.size}"
puts "Set creation: #{(Time.now - start) * 1000} ms"

• String Konsolidasyonu: Büyük string'leri birleştirirken
  Kod:

  String#+

  yerine
  Kod:

  String#<<

  veya
  Kod:

  Array#join

  kullanın.
  Kod:

  String#+

  her birleştirme işleminde yeni bir string nesnesi oluştururken,
  Kod:

  String#<<

  mevcut nesneyi değiştirir.
• Freeze String Literal'ları: Ruby 2.3'ten itibaren,
  Kod:

  # frozen_string_literal: true

  yorum satırı ile dosya başındaki string literal'ları dondurabilirsiniz. Bu, aynı string'in birden çok yerde kullanıldığında her seferinde yeni bir nesne oluşturulmasını engeller.
• Döngü İçinde Nesne Yaratmaktan Kaçının: Özellikle sık dönen döngülerde her iterasyonda yeni bir nesne oluşturmaktan kaçının. Önceden oluşturulmuş nesneleri kullanmaya çalışın.

# Kötü örnek: String birleştirme
long_string = ""
100_000.times do
  long_string += "a"
end

# İyi örnek: String birleştirme
long_string = ""
100_000.times do
  long_string << "a"
end

# Daha iyi örnek: Array#join
parts = []
100_000.times do
  parts << "a"
end
long_string = parts.join

• Nesne Yaşam Süresi: Kısa ömürlü nesneler, GC için daha az maliyetlidir. Uzun ömürlü, sürekli referans verilen nesneler bellek sızıntılarına yol açabilir.
• GC Ayarları:
  Kod:

  RUBY_GC_HEAP_INIT_SLOTS

  ,
  Kod:

  RUBY_GC_HEAP_FREE_SLOTS

  gibi ortam değişkenleriyle GC davranışını ayarlayabilirsiniz. Ancak bu, genellikle son çare olarak ve çok dikkatli yapılmalıdır. Yanlış ayarlar performansı kötüleştirebilir.
• Weak Reference Kullanımı: Bazı durumlarda, bir nesnenin varlığını kontrol etmek ancak onun GC tarafından toplanmasını engellememek için zayıf referanslara (weak reference) ihtiyaç duyulabilir. Ruby'nin standart kütüphanesinde doğrudan bir weak reference mekanizması olmasa da, 'ref' gemi gibi alternatifler mevcuttur.

"Bellek sızıntıları, genellikle nesnelerin beklenenden daha uzun süre bellekte kalmasından kaynaklanır. Bu, GC'nin temizlemesi gereken nesneleri temizleyememesi anlamına gelir."

Genişletmek için tıkla ...

• N+1 Sorgu Sorununu Giderin: Özellikle Rails gibi ORM kullanan framework'lerde sıkça rastlanan bir sorundur. İlişkili verileri çekerken
  Kod:

  .includes

  ,
  Kod:

  .preload

  veya
  Kod:

  .eager_load

  kullanarak tek bir sorguda tüm verileri çekin.
  
  Kod:

  # N+1 problemi
  users = User.all
  users.each do |user|
    puts user.posts.count # Her kullanıcı için ayrı bir sorgu!
  end
  
  # Çözüm: eager_load ile
  users = User.eager_load(:posts)
  users.each do |user|
    puts user.posts.count # Tek bir sorgu veya az sayıda optimize sorgu
  end

• Doğru İndeksleri Kullanın: Sık sorgulanan sütunlara indeks eklemek, arama ve filtreleme işlemlerini önemli ölçüde hızlandırır.
• Toplu Ekleme/Güncelleme (Bulk Operations): Binlerce kayıt eklemeniz veya güncellemeniz gerektiğinde, her kayıt için ayrı bir veritabanı işlemi yerine toplu ekleme/güncelleme yöntemlerini kullanın. ActiveRecord-import gemi gibi araçlar bu konuda yardımcı olabilir.
• Veritabanı Connection Pooling: Veritabanı bağlantı havuzu (connection pooling) kullanarak her istekte yeni bir bağlantı açma maliyetinden kaçının. Uygulama sunucularınızın (Puma, Unicorn vb.) doğru ayarlandığından emin olun.
• Sorguları Optimize Edin: Karmaşık sorguları basitleştirin, gereksiz JOIN'lerden kaçının ve EXPLAIN ANALYZE gibi araçlarla sorgu planlarını inceleyin.

• Asenkron I/O Kullanımı: Concurrent-ruby, Async gibi gemler veya Ruby 3 ile gelen Ractor/Fiber tabanlı eşzamanlılık yapıları ile I/O bloklamasını azaltın.
• Bellekte Önbellekleme: Sıkça okunan dosyaları veya API yanıtlarını bellekte önbelleğe alarak disk veya ağ erişimini azaltın. Redis, Memcached gibi in-memory veri depolarını kullanın.
• HTTP İstemcisi Seçimi: HTTP istekleri için Net::HTTP yerine daha hızlı ve özellikli Falcon veya HTTP.rb gibi kütüphaneleri tercih edebilirsiniz.

• Çoklu İşlem (Multi-process): Puma, Unicorn gibi uygulama sunucuları her isteği ayrı bir işlemde işleyerek CPU yoğun işlerde paralellik sağlar.
• Çoklu İş Parçacığı (Multi-threading): I/O yoğun işlerde, Ruby'nin thread'leri GIL tarafından engellenmeden aynı anda çalışabilir. Ancak dikkatli kullanılmalı, thread-safe kod yazılmalıdır.
• Ractor (Ruby 3.0+): Ruby 3.0 ile tanıtılan Ractor'lar, nesnelerin güvenli bir şekilde paylaşılmadığı, izole aktör modelini kullanarak gerçek paralellik imkanı sunar. Bu, özellikle CPU yoğun işler için umut vericidir.
  
  Kod:

  # Basit Ractor örneği (sadece konsept için)
  r = Ractor.new do
    10.times { Ractor.yield "Merhaba from Ractor!" }
  end
  
  while r.alive?
    puts r.take
  end

• Fiber (Ruby 3.x+): Asenkron programlamayı kolaylaştıran Hafif (Lightweight) bir eşzamanlılık mekanizmasıdır. Özellikle I/O bloklamalı işlemlerde non-blocking akışlar oluşturmak için kullanılabilir.

• YJIT Etkinleştirme: Uygulamanızı
  Kod:

  RUBY_YJIT_ENABLE=1 ruby your_app.rb

  komutuyla veya
  Kod:

  RubyVM::YJIT.enable

  çağrısı ile çalıştırarak YJIT'i etkinleştirebilirsiniz.
• Gözlem ve Ayarlama: YJIT'in uygulamanız üzerindeki etkilerini gözlemlemek için
  Kod:

  RUBY_YJIT_STATS=1

  gibi ortam değişkenlerini kullanabilirsiniz.

• Benchmark Kütüphanesi: Küçük kod parçalarının performansını ölçmek için Ruby'nin yerleşik
  Kod:

  benchmark

  kütüphanesini kullanın.
• StackProf, Rbspy, RubyProf: Bu araçlar, uygulamanızın hangi metotlarda ne kadar zaman harcadığını göstererek performans darboğazlarını belirlemenize yardımcı olur.
• APM (Application Performance Monitoring) Araçları: New Relic, Datadog, AppSignal gibi ticari APM araçları, üretim ortamındaki uygulamanızın performansını gerçek zamanlı olarak izlemenizi sağlar.

# Standart JSON
require 'json'
data = { a: 1, b: 2 }.to_json

# Oj ile (daha hızlı)
require 'oj'
data = Oj.dump({ a: 1, b: 2 })