• Şiddetli ve Sürekli Yağışlar: Kısa sürede yüksek miktarda yağış düşmesi, derelerin taşmasına ve şehir içi bölgelerde su birikintilerinin oluşmasına yol açmaktadır. Son ölçümlere göre, bazı bölgelerde metrekareye 150 kg'dan fazla yağış düştüğü tespit edilmiştir.
• Toprak Doygunluğu: Uzun süredir devam eden yağışlar nedeniyle toprak suyu emme kapasitesini yitirmiştir. Bu da yağışın doğrudan yüzey akışına dönüşerek sellere neden olmasını kolaylaştırmaktadır.
• Coğrafi Yapı: Bölgenin engebeli ve dağlık yapısı, suyu hızlı bir şekilde akarsu yataklarına yönlendirerek debinin aniden yükselmesine neden olmaktadır. Dar vadi geçişleri ve kanyonlar, suyun birikme potansiyelini artırmaktadır.
• Plansız Kentleşme ve Altyapı Sorunları: Dere yataklarına yapılan konutlar, yeterli drenaj sistemlerinin olmaması ve kanalizasyon hatlarının kapasitesizliği, şehir içi sellerin en büyük nedenlerinden biridir. Betonlaşma oranının yüksek olması, doğal su emilimini engellemektedir.
• İklim Değişikliği Etkileri: Küresel ısınma ile birlikte artan ekstrem hava olayları, şiddetli fırtınaların ve ani sağanak yağışların sıklığını ve yoğunluğunu artırmaktadır. Bu durum, gelecekte de benzer felaketlerin yaşanma riskini yükseltmektedir.

• Acil Durum Çantası Hazırlayın: İçerisinde ilk yardım malzemeleri, önemli belgeler (nüfus cüzdanı, tapu, sigorta poliçeleri vb. fotokopileri), nakit para, el feneri, pilli radyo, yedek pil, düdük, battaniye, kuru gıda ve su gibi temel ihtiyaç malzemelerinin bulunduğu bir çanta hazırda bulundurun. Bebekli veya hasta olan aileler için özel ihtiyaçları da bu çantaya eklemeyi unutmayın.
• Tahliye Planı Oluşturun: Ailenizle birlikte bir tahliye planı hazırlayın. Bu plan, sel anında buluşulacak güvenli bir yeri ve iletişim kurma yöntemlerini içermelidir. Yakın çevrenizdeki yüksek ve güvenli yerleri önceden belirleyin. Komşularınızla ve akrabalarınızla iletişim planlarınızı paylaşın.
• Ev ve İş Yerinizde Önlemler Alın: Su baskını riski olan yerlerde elektrik ve doğalgaz tesisatını kontrol ettirin. Değerli eşyaları ve önemli belgeleri yüksek yerlere taşıyın. Su tahliyesini kolaylaştırmak için drenaj kanallarını ve mazgalları temiz tutun. Kum torbaları veya bariyerler kullanarak suyun girişini engellemeyi düşünebilirsiniz.
• Sigorta Yaptırın: Konutunuzu ve eşyalarınızı sel ve su baskını risklerine karşı sigortalatmak, olası maddi kayıplarınızı karşılamak adına hayati önem taşır. Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) ve ek sel sigortası poliçelerini inceleyin.
• Bilgi Edinme: Yerel yönetimlerin, AFAD ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün sel uyarılarını ve güncel bilgileri sürekli takip edin. Radyo, televizyon ve güvenilir internet kaynaklarından yapılan duyuruları gözden kaçırmayın. Yetkili kurumların talimatlarına harfiyen uyun.

• Güvenli Yere Geçin: Yüksek ve güvenli bir alana doğru hareket edin. Sel sularının aktığı yollardan uzak durun. Asla sel sularının içine girmeyin veya araçla geçmeye çalışmayın. Sadece 15 cm derinliğindeki sel suyu bile bir aracı sürükleyebilir, 60 cm derinliğindeki su ise sizi tamamen kaldırıp götürebilir.
• Elektrik ve Gazı Kapatın: Eğer evinizdeyseniz ve sel suyu yükseliyorsa, elektrik ana şalterini ve doğalgaz vanasını kapatın. Bu, olası elektrik çarpmalarını veya gaz sızıntılarını önler.
• Acil Durum Birimlerini Arayın: Yardıma ihtiyacınız varsa veya bir tehlike görüyorsanız, hemen 112 Acil Çağrı Merkezi'ni arayın. Durumunuzu ve konumunuzu net bir şekilde bildirin.
• Sakin Kalın: Panik yapmamaya çalışın. Sakin kalarak daha doğru kararlar verebilirsiniz. Aile üyelerinizle ve evcil hayvanlarınızla birlikte olun.

• Evden Uzak Durun: Yetkililer güvenli olduğunu bildirmeden evinize geri dönmeyin. Hasar görmüş binalar çökme riski taşıyabilir.
• Elektrik ve Gaz Kontrolü: Eve döndüğünüzde, elektrik ve gaz tesisatını kontrol etmeden ana şalteri açmayın. Yetkili bir uzmandan yardım alın.
• Temizlik ve Dezenfeksiyon: Sel suları birçok bakteri ve kimyasal madde taşıyabilir. Evinizi temizlerken eldiven ve maske kullanın. Kirlenen eşyaları dezenfekte edin veya atın. Gıdaları ve ilaçları kontamine olmuşsa tüketmeyin.
• Hasar Tespiti ve Bildirimi: Sigorta şirketinizle iletişime geçerek hasar tespiti yaptırın ve gerekli bildirimleri yapın. Hasarların fotoğraflarını çekmek, sürecinizi hızlandırabilir.
• Psikolojik Destek: Sel felaketinin neden olduğu travmatik etkilerle başa çıkmak için psikolojik destek almaktan çekinmeyin. AFAD ve diğer kuruluşlar bu konuda yardımcı olabilir.

Bölge Valisi Ahmet Yılmaz, yaptığı açıklamada, "Vatandaşlarımızın can güvenliği her şeyden önce gelmektedir. Meteorolojiden gelen uyarıları ciddiyetle takip ediyor, tüm birimlerimizle sahada teyakkuz halindeyiz. Her an yaşanabilecek bir felakete karşı en üst düzeyde hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Lütfen yetkililerin uyarılarına kulak verin ve gerekmedikçe dışarı çıkmayın." ifadelerini kullandı.

Genişletmek için tıkla ...

• Meteoroloji Genel Müdürlüğü Resmi Web Sitesi
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Resmi Web Sitesi
• Türk Kızılayı Resmi Web Sitesi

// Basit bir sel riski indeks hesaplaması (sembolik)
// Yağış miktarı (mm), Toprak doygunluk yüzdesi, Yükselti (metre)
function selRiskiHesapla(yagisMiktari, toprakDoygunlugu, yukselti) {
    let riskSkoru = 0;

    // Yağış miktarı etkileşimi
    if (yagisMiktari > 100) {
        riskSkoru += 0.5; // Çok yüksek yağış
    } else if (yagisMiktari > 50) {
        riskSkoru += 0.3; // Yüksek yağış
    } else {
        riskSkoru += 0.1; // Orta yağış
    }

    // Toprak doygunluğu etkileşimi
    if (toprakDoygunlugu > 90) {
        riskSkoru += 0.4; // Çok doymuş toprak
    } else if (toprakDoygunlugu > 70) {
        riskSkoru += 0.2; // Doymuş toprak
    }

    // Yükselti etkileşimi (düşük yükselti daha yüksek risk)
    if (yukselti < 100) {
        riskSkoru += 0.3; // Düşük rakım
    } else if (yukselti < 300) {
        riskSkoru += 0.1; // Orta rakım
    }

    return riskSkoru; // Örneğin, 0.0 - 1.0 arası bir skor
}

// Örnek kullanım:
// let mevcutRisk = selRiskiHesapla(160, 95, 50);
// console.log("Mevcut Sel Riski Skoru:", mevcutRisk);