• useradd Komutu: Yeni Kullanıcı Ekleme
  Bir Linux sistemine yeni bir kullanıcı eklemek için
  Kod:

  useradd

  komutu kullanılır. Bu komut, kullanıcının home dizinini oluşturmaktan, varsayılan kabuğunu (shell) atamaya kadar çeşitli işlemleri gerçekleştirebilir.
  
  Kod:

  sudo useradd -m -s /bin/bash -g users -G sudo,developers -c "Yeni Geliştirici" ahmetkaynak

  Yukarıdaki örnekte:
  • -m (–create-home): Kullanıcı için bir ana dizin oluşturur. Bu dizin genellikle
    Kod:

    /home/ahmetkaynak

    şeklinde olur ve kullanıcının kişisel dosyalarını barındırır.
  • -s (–shell): Kullanıcının varsayılan oturum açma kabuğunu (shell) belirtir. Genellikle
    Kod:

    /bin/bash

    tercih edilir.
  • -g (–gid): Kullanıcının birincil grubunu (primary group) belirler. Bu, kullanıcının oluşturduğu dosyaların varsayılan olarak hangi gruba ait olacağını belirler.
  • -G (–groups): Kullanıcının ekleneceği ek grupları (secondary groups) virgülle ayırarak belirtir. Bu gruplar, kullanıcının o grupların üyelerine verilen özel izinlerden faydalanmasını sağlar.
  • -c (–comment): Kullanıcı hakkında kısa bir açıklama veya tam ad gibi bilgiler eklemenizi sağlar. Bu bilgi genellikle
    Kod:

    /etc/passwd

    dosyasında depolanır.

  "Kullanıcı eklerken, kullanıcının ihtiyaç duyacağı yetkileri ve üye olacağı grupları baştan doğru bir şekilde tanımlamak, ileride yaşanabilecek güvenlik ve yetkilendirme sorunlarını önler."

  Genişletmek için tıkla ...

• passwd Komutu: Kullanıcı Şifresi Belirleme/Değiştirme
  Yeni bir kullanıcı oluşturulduğunda veya mevcut bir kullanıcının şifresi değiştirilmek istendiğinde
  Kod:

  passwd

  komutu kullanılır. Güvenlik açısından, yeni oluşturulan kullanıcının şifresinin ilk oturum açmadan önce ayarlanması veya kullanıcı tarafından ayarlanmaya zorlanması kritik öneme sahiptir.
  
  Kod:

  sudo passwd ahmetkaynak

  Bu komut çalıştırıldığında, kullanıcıya yeni şifresini iki kez girmesi istenir.
  
• usermod Komutu: Mevcut Kullanıcıları Düzenleme
  Bir kullanıcı hesabı oluşturulduktan sonra, çeşitli özelliklerinin değiştirilmesi gerekebilir.
  Kod:

  usermod

  komutu bu amaçla kullanılır.
  
  Kod:

  sudo usermod -l yeni_kullanici_adi eski_kullanici_adi

  (Kullanıcı adını değiştirir)
  
  Kod:

  sudo usermod -aG adm,lp,dialout ahmetkaynak

  (Kullanıcıyı ek gruplara ekler - -a ile mevcut gruplardan çıkarmadan ekler)
  Diğer sık kullanılan seçenekler:
  • -u (–uid): Kullanıcının UID'sini değiştirir.
  • -d (–home): Kullanıcının ana dizinini değiştirir. (-m ile eski home dizini taşınabilir.)
  • -s (–shell): Kullanıcının varsayılan kabuğunu değiştirir.
  • -e (–expiredate): Kullanıcı hesabının son kullanma tarihini belirler.
• userdel Komutu: Kullanıcı Silme
  Bir kullanıcı hesabı artık gerekli olmadığında,
  Kod:

  userdel

  komutu ile sistemden kaldırılabilir. Kullanıcının home dizini ve mail spool dosyalarının da silinmesi önerilir.
  
  Kod:

  sudo userdel -r ahmetkaynak

  -r (–remove) seçeneği, kullanıcının ana dizini ve mail spool gibi ilgili dosyaları da sistemden siler. Bu seçeneği kullanırken dikkatli olunmalıdır, zira silinen veriler geri alınamaz.

• groupadd Komutu: Yeni Grup Ekleme
  Yeni bir grup oluşturmak için
  Kod:

  groupadd

  komutu kullanılır.
  
  Kod:

  sudo groupadd muhasebe

  Bu komut,
  Kod:

  /etc/group

  dosyasına yeni bir giriş ekler.
  
• groupmod Komutu: Mevcut Grupları Düzenleme
  Bir grubun adını veya GID'sini değiştirmek için
  Kod:

  groupmod

  komutu kullanılır.
  
  Kod:

  sudo groupmod -n yeni_muhasebe_grubu muhasebe

  (Grup adını değiştirir)
  
  Kod:

  sudo groupmod -g 2000 yeni_muhasebe_grubu

  (Grubun GID'sini değiştirir)
  
• groupdel Komutu: Grup Silme
  Bir grup artık gerekli olmadığında
  Kod:

  groupdel

  komutu ile silinebilir.
  
  Kod:

  sudo groupdel muhasebe

  Bir grubu silmeden önce, o grubun birincil grubu olan kullanıcıların birincil gruplarının değiştirildiğinden emin olunmalıdır.
  
• gpasswd Komutu: Kullanıcıları Gruplara Ekleme/Çıkarma
  Bu komut, belirli bir grubu yönetmek ve kullanıcıları o gruba eklemek veya çıkarmak için kullanılır.
  
  Kod:

  sudo gpasswd -a ahmetkaynak muhasebe

  (Ahmetkaynak kullanıcısını muhasebe grubuna ekler)
  
  Kod:

  sudo gpasswd -d ahmetkaynak muhasebe

  (Ahmetkaynak kullanıcısını muhasebe grubundan çıkarır)
  

  "Grup üyeliği, dosya izinleri ve sistem kaynaklarına erişim açısından kritik öneme sahiptir. Kullanıcıların doğru gruplarda olduğundan emin olun."

  Genişletmek için tıkla ...

• Kod:

  /etc/passwd

  : Sistemdeki tüm kullanıcı hesaplarının temel bilgilerini (kullanıcı adı, UID, GID, home dizini, kabuk vb.) içerir. Her satır bir kullanıcıya karşılık gelir ve alanlar iki nokta üst üste ) ile ayrılır. Şifre alanı "x" olarak gösterilir, çünkü şifreler daha güvenli olan
  Kod:

  /etc/shadow

  dosyasında saklanır.
• Kod:

  /etc/shadow

  : Kullanıcıların şifrelenmiş şifrelerini ve şifre politikası bilgilerini (son şifre değiştirme tarihi, şifrenin geçerlilik süresi vb.) içerir. Bu dosya sadece root kullanıcısı tarafından okunabilir, bu da şifrelerin güvenliğini artırır.
• Kod:

  /etc/group

  : Sistemdeki tüm grupların ve bu gruplara üye olan kullanıcıların listesini içerir. Tıpkı
  Kod:

  /etc/passwd

  gibi, alanlar iki nokta üst üste ile ayrılır.
• Kod:

  /etc/gshadow

  : Grupların şifrelenmiş şifrelerini (eğer grup şifresi varsa, nadiren kullanılır) ve grup yöneticilerini içerir.
  Kod:

  /etc/shadow

  gibi, bu dosya da yüksek güvenlik gerektirir.

/etc/sudoers

/etc/sudoers.d/

visudo

visudo

# Kullanıcıya tüm yetkileri ver
ahmetkaynak ALL=(ALL:ALL) ALL

# Bir gruba tüm yetkileri ver
%sudo   ALL=(ALL:ALL) ALL

• İlk ALL: Bu kuralın hangi hostlardan (sunuculardan) geçerli olduğunu belirtir. Genellikle ALL olarak bırakılır.
• İkinci ALL: Komutların hangi kullanıcılar olarak çalıştırılabileceğini belirtir. ALL genellikle root demektir.
• Üçüncü ALL: Komutların hangi gruplar olarak çalıştırılabileceğini belirtir.
• Son ALL: Kullanıcının veya grubun çalıştırabileceği komutları belirtir. Yine ALL tüm komutları ifade eder.

• En Az Yetki Prensibi: Kullanıcılara ve servislere yalnızca işlerini yapmak için kesinlikle ihtiyaç duydukları minimum yetkileri verin. Gereksiz yetkiler, sistem güvenliği için ciddi bir risk oluşturur.
• Güçlü Şifre Politikaları: Kullanıcıların uzun, karmaşık ve düzenli olarak değiştirilen şifreler kullanmasını zorunlu kılın. Şifre yaşlandırma ve şifre geçmişi gibi özellikleri etkinleştirin.
• Kullanıcı Hesaplarını Düzenli Olarak Denetleyin: Artık kullanılmayan veya yetkisiz hesapları tespit etmek ve devre dışı bırakmak için periyodik olarak kullanıcı ve grup listelerini gözden geçirin.
• SUDO Kullanımı: Doğrudan root kullanıcısı olarak oturum açmak yerine, yönetici görevleri için SUDO'yu tercih edin. Bu, hangi kullanıcının hangi komutu çalıştırdığının kaydını tutmaya yardımcı olur ve hata riskini azaltır.
• Grubu Birincil Grup Olarak Kullanmayın: Kullanıcıların birincil grubunu
  Kod:

  users

  veya
  Kod:

  nogroup

  gibi genel bir grup yerine, kullanıcının kendi özel grubu (UID ile aynı GID'ye sahip) olarak ayarlamak daha yaygın ve önerilen bir uygulamadır. Bu, kullanıcının varsayılan olarak oluşturduğu dosyaların diğer kullanıcılar tarafından yanlışlıkla düzenlenmesini engeller.
• Yedekleme ve Geri Yükleme Bilgisi: Kullanıcı ve grup bilgilerini içeren dosyaların (
  Kod:

  /etc/passwd

  ,
  Kod:

  /etc/shadow

  ,
  Kod:

  /etc/group

  ,
  Kod:

  /etc/gshadow

  ) düzenli olarak yedeklendiğinden emin olun. Sistem arızası durumunda bu dosyalar kritik öneme sahiptir.
• Eğitim ve Farkındalık: Sistem kullanıcılarını temel güvenlik uygulamaları ve şifre yönetimi konusunda eğitin. İnsan faktörü genellikle en zayıf halkadır.

"Unutmayın, iyi yapılandırılmış bir kullanıcı ve grup yönetimi, sağlam bir Linux sistem güvenliğinin temel direklerinden biridir."

Genişletmek için tıkla ...

/etc/passwd

/etc/shadow

/etc/group