• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK): Türkiye Cumhuriyeti'nde kişisel verilerin korunmasını düzenleyen 6698 sayılı kanundur. 2016 yılında yürürlüğe girmiş olup, kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere temel hak ve özgürlükleri korumak amacıyla veri sorumlularına uyması gereken kuralları belirler. KVKK'nın temel prensipleri arasında hukuka ve dürüstlük kurallarına uygunluk, doğru ve güncel olma, belirli, açık ve meşru amaçlar için işleme, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma, ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza etme yer alır. KVKK Resmi Metnine buradan ulaşabilirsiniz.
  
• Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR): Avrupa Birliği'nin (AB) kişisel verilerin korunmasına ilişkin tüzüğüdür. AB vatandaşlarının verilerini koruma altına alırken, aynı zamanda bu verileri işleyen tüm kurumlar (AB içinde veya dışında olsalar bile) için bağlayıcı kurallar getirir. GDPR, veri ihlali bildirimleri, veri koruma görevlisi (DPO) ataması, 'tasarım gereği gizlilik' (privacy by design) gibi kavramları da içermesiyle küresel bir etki yaratmıştır. GDPR hakkında daha fazla bilgi almak için burayı ziyaret edebilirsiniz.

• Güçlü ve Benzersiz Şifreler Kullanın: Her online hesap için birbirinden farklı, en az 12 karakterli, büyük/küçük harf, rakam ve özel karakter içeren şifreler oluşturun. Şifrelerinizi periyodik olarak değiştirmeyi alışkanlık haline getirin. Bir şifre yöneticisi kullanmak, bu süreci kolaylaştırabilir ve güvenliği artırabilir.
  
• İki Faktörlü Kimlik Doğrulama (2FA) veya Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA) Etkinleştirin: Şifrenize ek olarak telefonunuza gelen bir kod, parmak izi veya yüz tanıma gibi ikinci bir doğrulama adımı, hesaplarınızın güvenliğini kat kat artırır. Bu özelliği sunan her platformda mutlaka kullanın.
  
• Phishing (Oltalama) ve Sosyal Mühendislik Saldırılarına Karşı Dikkatli Olun: Kimlik avı saldırıları, sahte e-postalar, SMS'ler veya web siteleri aracılığıyla kişisel bilgilerinizi ele geçirmeye çalışır. Bilinmeyen veya şüpheli kaynaklardan gelen e-postalardaki linklere tıklamayın, ekleri açmayın. Göndericiyi, URL'yi ve dilbilgisini kontrol edin. Unutmayın, hiçbir banka veya resmi kurum sizden şifrenizi e-posta veya SMS ile istemez.
  
• Yazılımlarınızı ve İşletim Sistemlerinizi Güncel Tutun: İşletim sistemi, internet tarayıcınız, antivirüs programları ve diğer uygulamalarınızın güncellemelerini düzenli olarak yapın. Yazılım güncellemeleri, genellikle bilinen güvenlik açıklarını kapatan yamalar içerir. Bu, sisteminizi siber saldırılara karşı daha dirençli hale getirir.
  
• Herkese Açık Wi-Fi Ağlarında Hassas İşlemler Yapmaktan Kaçının: Kafelerde, havaalanlarında veya otellerde sunulan ücretsiz Wi-Fi ağları genellikle şifrelenmemiştir ve saldırganların veri trafiğinizi izlemesi için kolay bir hedef oluşturabilir. Bankacılık işlemleri, online alışveriş gibi hassas verilerinizi ilgilendiren aktiviteleri bu ağlarda yapmaktan kaçının. Mümkünse, güvenli bir VPN (Sanal Özel Ağ) kullanın.
  
• Sosyal Medya ve Uygulama Gizlilik Ayarlarınızı Düzenleyin: Kullandığınız sosyal medya platformları ve mobil uygulamaların gizlilik ayarlarını düzenli olarak gözden geçirin. Kimlerin gönderilerinizi görebileceğini, konum bilginizin paylaşılıp paylaşılmadığını veya hangi uygulamaların verilerinize erişim izni olduğunu kontrol edin ve gereksiz izinleri iptal edin.
  
• Önemli Verilerinizi Yedekleyin: Siber saldırılar, donanım arızaları veya yanlışlıkla silme gibi durumlara karşı önemli verilerinizi (fotoğraflar, belgeler vb.) düzenli olarak harici bir diskte veya güvenli bir bulut depolama hizmetinde yedekleyin. Bu, veri kaybı durumunda hızlıca toparlanmanızı sağlar.
  
• Gereksiz Verileri Temizleyin: Artık ihtiyacınız olmayan dijital dosyaları, eski hesapları ve gereksiz uygulamaları periyodik olarak temizleyin. Bu, hem disk alanınızı boşaltır hem de olası bir ihlal durumunda ifşa olabilecek veri miktarını azaltır.

"Unutmayın: Kişisel verilerinizin korunması, sadece kurumların değil, bireylerin de aktif sorumluluğundadır. Bilinçli her birey, dijital ekosistemin güvenliğine katkıda bulunur." - Siber Güvenlik Uzmanı

Genişletmek için tıkla ...

• Veri Şifreleme: Hem depolanan (data at rest) hem de iletilen (data in transit) kişisel verilerin endüstri standardı şifreleme algoritmaları ile şifrelenmesi. Bu, verilerin yetkisiz erişime karşı korunmasında temel bir adımdır.
  
• Güvenlik Duvarları (Firewall) ve Saldırı Tespit/Önleme Sistemleri (IDS/IPS): Kurum ağının dış tehditlere karşı korunması için gelişmiş güvenlik duvarları ve ağdaki anormal aktiviteleri tespit edip engelleyen sistemlerin kullanılması. Bu sistemler, potansiyel siber saldırıları daha kaynaklarında durdurmaya yardımcı olur.
  
• Sızma Testleri (Penetration Testing) ve Zafiyet Tarama (Vulnerability Scanning): Düzenli aralıklarla dışarıdan ve içeriden sızma testleri yapılarak sistemdeki güvenlik açıklarının proaktif olarak tespit edilmesi ve hızlıca giderilmesi. Zafiyet taramaları ile de bilinen güvenlik zafiyetleri sürekli kontrol altında tutulur.
  
• Erişim Kontrolleri ve Yetkilendirme Mekanizmaları: Çalışanların sadece görevlerini yerine getirmek için ihtiyaç duydukları verilere erişimini sağlayan, "en az yetki prensibi"ne dayalı katı erişim kontrollerinin uygulanması. Roller ve sorumluluklar net bir şekilde tanımlanmalı ve yetkiler düzenli olarak gözden geçirilmelidir.
  
• Anti-virüs ve Anti-malware Yazılımları: Tüm kurumsal cihazlarda (sunucular, iş istasyonları, mobil cihazlar) güncel ve merkezi olarak yönetilen antivirüs ve anti-malware yazılımlarının kullanılması. Bu yazılımlar, fidye yazılımları ve diğer zararlı yazılımlara karşı ilk savunma hattını oluşturur.
  
• Güvenli Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü (SDLC): Kurum içinde geliştirilen veya kullanılan yazılımların tasarımından testine, dağıtımından bakımına kadar her aşamasında güvenlik prensiplerinin entegre edilmesi. Bu, yazılımsal açıklardan kaynaklanabilecek veri ihlallerinin önüne geçer.
  
• Veri Yedekleme ve Kurtarma Planları: Kişisel verilerin düzenli ve güvenli bir şekilde yedeklenmesi ile birlikte, bir felaket veya veri kaybı durumunda hızlı ve eksiksiz veri kurtarmayı sağlayacak kapsamlı bir "iş sürekliliği ve felaket kurtarma" planının oluşturulması ve test edilmesi.
  
• Log Kayıtları ve Denetim İzleri: Tüm sistem ve uygulama erişimlerinin, kritik veri işlemlerinin, yetki değişikliklerinin ve güvenlik olaylarının detaylı ve değiştirilemez log kayıtlarının tutulması. Bu kayıtlar, olası bir ihlal durumunda soruşturma süreçlerine ve adli bilişim incelemelerine yardımcı olur.

// Örnek bir sunucu tarafı veri erişim yetkilendirme kontrolü
function checkUserAccess(userId, resourcePath, requiredPermission) {
    const userPermissions = getUserPermissions(userId);
    if (userPermissions.includes('admin') || userPermissions.includes(requiredPermission)) {
        console.log(`User ${userId} has access to ${resourcePath}`);
        return true;
    } else {
        console.log(`User ${userId} DENIED access to ${resourcePath}`);
        return false;
    }
}

// Kullanım örneği:
// checkUserAccess('user123', '/customer_data/sensitive', 'read_sensitive_data');

• Veri Koruma Politikaları ve Prosedürleri: Kurum içinde kişisel verilerin nasıl toplanacağı, işleneceği, depolanacağı, paylaşılacağı ve imha edileceğine dair açık, yazılı politikaların ve operasyonel prosedürlerin oluşturulması ve tüm çalışanlara duyurulması. Bu politikalar, KVKK ve GDPR gibi yasalara uyumlu olmalıdır.
  
• Çalışan Farkındalık Eğitimi: Tüm çalışanlara kişisel veri koruma, siber güvenlik tehditleri (phishing, sosyal mühendislik) ve kurumun veri koruma politikaları hakkında düzenli ve zorunlu eğitimler verilmesi. İnsan faktörü, veri ihlallerinde en zayıf halka olabilir, bu nedenle bilinçlendirme kritik öneme sahiptir.
  
• Veri Sınıflandırma: Kurum içindeki tüm verilerin hassasiyet derecelerine göre (örneğin, kamuya açık, dahili, gizli, çok gizli) sınıflandırılması. Bu sınıflandırmaya göre farklı güvenlik önlemleri ve erişim kontrolleri uygulanır.
  
• Veri İşleme Envanteri ve VERBİS Kaydı: Kurum içinde işlenen tüm kişisel verilerin, işleme amaçlarının, veri kategorilerinin, aktarılan alıcı gruplarının, veri saklama sürelerinin detaylı bir envanterinin tutulması ve bu envanterin Kişisel Verileri Koruma Kurumu'nun (KVKK) Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi'ne (VERBİS) doğru ve eksiksiz bir şekilde kaydedilmesi.
  
• Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen Sözleşmeleri: Kurumun üçüncü taraflarla (tedarikçiler, iş ortakları, bulut servis sağlayıcıları vb.) kişisel veri paylaşımı veya işleme hizmeti alması durumunda, KVKK ve GDPR'a uygun, veri güvenliği yükümlülüklerini net bir şekilde belirten sözleşmeler yapılması.
  
• Veri İhlali Müdahale Planı: Olası bir veri ihlali durumunda (örneğin, siber saldırı, veri sızıntısı) hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmek için önceden belirlenmiş, rollerin ve sorumlulukların açıkça tanımlandığı bir planın (Incident Response Plan) oluşturulması, test edilmesi ve güncel tutulması. KVKK'ya göre veri ihlallerinin 72 saat içinde Kurum'a bildirilmesi zorunluluğu vardır.
  
• Veri Koruma Görevlisi (DPO) Atanması: Belirli büyüklükteki kurumlar veya hassas kişisel veri işleyen kurumlar için bir Veri Koruma Görevlisi (Data Protection Officer - DPO) atanması. DPO, kurumun veri koruma uyumluluğunu denetler, çalışanlara danışmanlık sağlar ve Kurum ile iletişim kurar.

• Güvenli Alanlar ve Erişim Kontrolleri: Sunucu odaları, arşivler ve hassas veri içeren belgelerin bulunduğu ofis alanlarına yetkisiz fiziksel erişimin engellenmesi. Kartlı geçiş sistemleri, biyometrik doğrulama ve güvenlik kameraları gibi çözümler kullanılmalıdır.
  
• Çevre Güvenliği: Bina güvenliği, yangın ve su baskını gibi çevresel risklere karşı önlemler alınması. Sunucu odalarında iklimlendirme ve güç yedekleme sistemlerinin bulunması.
  
• Taşınabilir Medya Güvenliği: USB bellekler, harici diskler, CD/DVD'ler gibi kişisel veri içeren taşınabilir depolama birimlerinin kontrol altında tutulması, şifrelenmesi ve sadece yetkili kişilerce kullanılması. Kullanım ömrü dolan medya güvenli bir şekilde imha edilmelidir.

• Düzenli Denetimler ve İç Kontroller: Uygulanan tüm teknik, idari ve fiziksel tedbirlerin etkinliğinin periyodik olarak bağımsız denetimlerle kontrol edilmesi ve raporlanması.
  
• Mahremiyet Odaklı Tasarım (Privacy by Design) ve Varsayılan Mahremiyet (Privacy by Default): Yeni ürünler, hizmetler veya sistemler geliştirilirken, kişisel verilerin korunması prensiplerinin en baştan itibaren tasarım süreçlerine dahil edilmesi. Varsayılan olarak en yüksek gizlilik seviyesinin ayarlanması.
  
• Veri Minimazasyonu: Sadece işleme amacı için kesinlikle gerekli olan kişisel verilerin toplanması ve işlenmesi prensibine sıkı sıkıya uyulması. Gereksiz veri toplama, riskleri artırır.
  
• Şeffaflık ve Veri Sahibi Hakları: Veri sahiplerine (bireylere) verilerinin nasıl işlendiği, kimlerle paylaşıldığı ve hangi amaçlarla kullanıldığı konusunda açık, anlaşılır ve şeffaf bilgi sunulması. Veri sahiplerinin erişim, düzeltme, silme ve işleme itiraz etme gibi haklarını kullanabilmeleri için kolay erişilebilir mekanizmalar sağlanması.