Günümüz bilişim dünyasında sanallaştırma, kaynakların verimli kullanılması, sistem esnekliğinin artırılması ve felaket kurtarma senaryolarının basitleştirilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Microsoft'un yerleşik sanallaştırma çözümü olan Hyper-V, özellikle Windows Server ve Windows Pro sürümlerinde kolayca erişilebilir olmasıyla dikkat çeker. Bu kapsamlı rehberde, Hyper-V kullanarak bir sanal makinenin baştan sona nasıl kurulacağını, gerekli adımları ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylıca inceleyeceğiz.

1. Hyper-V'ye Giriş ve Ön Gereksinimler:
Hyper-V, donanım sanallaştırmasına dayalı bir teknoloji olup, fiziksel bir sunucu üzerinde birden fazla işletim sistemini (sanal makine olarak) eş zamanlı çalıştırmaya olanak tanır. Başlamadan önce, sisteminizin aşağıdaki gereksinimleri karşıladığından emin olmalısınız:

• 64 bit işlemci (SLAT - Second Level Address Translation desteği ile).
• İşlemcide sanallaştırma desteği (Intel VT-x veya AMD-V) BIOS/UEFI üzerinden etkinleştirilmiş olmalı.
• En az 4 GB RAM (çalıştırılacak sanal makine sayısına ve yüküne göre artırılmalı).
• Windows 10 Pro/Enterprise/Education veya Windows Server 2012 R2 ve sonrası işletim sistemi.

2. Hyper-V Rolünü/Özelliğini Etkinleştirme:
Hyper-V, Windows'ta varsayılan olarak etkin gelmez. İki ana yöntemle etkinleştirebilirsiniz:

a) Denetim Masası Üzerinden:
1. Denetim Masası'nı açın.
2. 'Programlar ve Özellikler'e gidin.
3. Sol taraftaki 'Windows özelliklerini aç veya kapat' seçeneğine tıklayın.
4. Açılan pencerede 'Hyper-V' seçeneğini bulun ve altındaki tüm kutucukları işaretleyin.
5. Tamam'a tıklayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.

b) PowerShell Üzerinden (Önerilen Yöntem):
Komut satırını tercih edenler için PowerShell çok daha hızlı bir yöntem sunar. Yönetici olarak açtığınız PowerShell penceresinde aşağıdaki komutu çalıştırın:


Komut tamamlandıktan sonra bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istenecektir. Yeniden başlatma işleminden sonra Hyper-V artık kullanıma hazırdır.

3. Hyper-V Yöneticisini Başlatma:
Yeniden başlatmanın ardından, 'Başlat' menüsünden 'Hyper-V Yöneticisi'ni aratarak uygulamayı başlatın. İlk açılışta sol panelde bilgisayarınızın adı görünecektir. Tıklayarak sunucunuza bağlanın.

4. Yeni Sanal Makine Oluşturma:
Hyper-V Yöneticisi'nde sağ panelde veya 'Eylem' menüsünde 'Yeni' -> 'Sanal Makine...' seçeneğine tıklayın. Bu, Sanal Makine Oluşturma Sihirbazını başlatacaktır.

a) Başlamadan Önce:
Sihirbazın hoş geldiniz ekranıdır. İleri'ye tıklayarak devam edin.

b) Ad ve Konum Belirt:
* Ad: Sanal makinenize ayırt edici bir isim verin (örn: 'WindowsServer2022-WebSunucusu').
* Konum: Sanal makine dosyalarının (yapılandırma, sanal diskler) kaydedileceği dizini seçin. Varsayılan konum genellikle C:\ProgramData\Microsoft\Windows\Hyper-V\Virtual Machines şeklindedir, ancak farklı bir diskte depolama yapmak performansı artırabilir ve alan yönetimi açısından daha uygun olabilir. Örneğin: D:\HyperV_VMs\WindowsServer2022

c) Nesil Belirt:
Bu önemli bir adımdır ve sanal makinenin önyükleme ve donanım desteğini belirler.

• Nesil 1: Eski işletim sistemleri (32-bit veya Windows Server 2008 R2 gibi) ve SCSI/IDE emülasyonu için uygundur. BIOS tabanlı önyüklemeyi kullanır.
• Nesil 2: Yeni işletim sistemleri (64-bit Windows Server 2012 ve sonrası, Windows 8 ve sonrası, güncel Linux dağıtımları) için tasarlanmıştır. UEFI tabanlı önyükleme, güvenli önyükleme ve daha hızlı kurulum/önyükleme süreleri sunar. Performans ve güvenlik avantajları nedeniyle mümkünse Nesil 2 tercih edilmelidir.

Seçiminizi yapın ve İleri'ye tıklayın.

d) Bellek Ata:
Sanal makineye atanacak başlangıç belleğini (RAM) belirtin. Minimum işletim sistemi gereksinimini göz önünde bulundurun. Örneğin, Windows Server için en az 2048 MB (2 GB) tavsiye edilir. 'Dinamik Bellek Kullan' seçeneği, Hyper-V'nin fiziksel bellekten dinamik olarak RAM atamasını ve serbest bırakmasını sağlar. Bu, özellikle kaynakları kısıtlı olan veya çok sayıda VM çalıştıran ana makineler için çok verimlidir.

e) Ağ Oluşturmayı Yapılandır:
Sanal makinenin dış dünya ile iletişim kurabilmesi için bir sanal anahtar seçmelisiniz.

• Harici Anahtar: Fiziksel ağ bağdaştırıcınıza köprü görevi görür ve sanal makinenin ağınızdaki diğer cihazlarla ve internetle iletişim kurmasını sağlar.
• Dahili Anahtar: Sadece ana bilgisayar ve diğer sanal makineler arasında iletişim sağlar, dış ağa erişim yoktur.
• Özel Anahtar: Sadece belirli sanal makineler arasında iletişim sağlar, ana bilgisayar veya dış ağa erişim yoktur.

Çoğu senaryoda 'Harici Anahtar'ı seçmeniz gerekecektir. Eğer henüz bir sanal anahtar oluşturmadıysanız, kurulumdan sonra Hyper-V Yöneticisi'nde 'Sanal Anahtar Yöneticisi'ni kullanarak oluşturabilirsiniz. Şimdilik 'Bağlı Değil' seçeneğini bırakıp sonra da yapılandırabilirsiniz.

f) Sanal Sabit Disk Bağla:
Sanal makinenin işletim sistemini ve verilerini depolayacağı sanal diski yapılandırma adımıdır.

• Sanal sabit disk oluştur: Yeni bir sanal disk dosyası (.vhdx uzantılı) oluşturur. Konumunu ve boyutunu belirtebilirsiniz. En az 60 GB önerilir.
• Var olan sanal sabit diski kullan: Daha önce oluşturduğunuz veya başka bir sanal makineden aktardığınız bir .vhdx dosyasını kullanmanızı sağlar.
• Sanal sabit diski sonra bağla: Sanal diski bu aşamada oluşturmazsınız, kurulumdan sonra manuel olarak eklersiniz.

Genellikle ilk seçeneği tercih ederek yeni bir disk oluşturursunuz. Diskin boyutunu kurulum yapacağınız işletim sistemine ve depolama ihtiyaçlarınıza göre ayarlayın. Örneğin: 'C:\HyperV_VMs\WindowsServer2022\WS2022_OS.vhdx'

g) Yükleme Seçenekleri:
Sanal makineye işletim sistemini nasıl yükleyeceğinizi belirtirsiniz.

• Önyüklenebilir görüntü dosyasından işletim sistemi yükle: Bir ISO dosyasından yükleme yapmak için bunu seçin. ISO dosyasının konumunu belirtmeniz gerekecektir. En yaygın kullanılan yöntemdir.
• Bir ağ tabanlı yükleme sunucusundan işletim sistemi yükle: PXE gibi ağ üzerinden önyükleme yöntemleri için kullanılır.
• İşletim sistemini sonra yükle: Sanal makineyi boş olarak oluşturur ve işletim sistemini daha sonra manuel olarak yüklersiniz.

İşletim sisteminin ISO dosyasını indirdiyseniz, ilk seçeneği seçip ISO dosyasının yolunu belirtin.

h) Özet:
Yaptığınız tüm ayarları son bir kez gözden geçirin. Her şey doğruysa 'Son' düğmesine tıklayarak sanal makine oluşturma işlemini tamamlayın.

5. Sanal Makine Kurulumunu Tamamlama:
Sanal makine oluşturulduktan sonra Hyper-V Yöneticisi'ndeki listede görünecektir. Üzerine sağ tıklayıp 'Bağlan' seçeneğini seçerek sanal makinenin konsol penceresini açın. Daha sonra 'Başlat' düğmesine tıklayarak sanal makineyi başlatın. İşletim sistemi ISO'sunu bağladığınız için, fiziksel bir makineye işletim sistemi kurar gibi standart kurulum adımlarını takip edebilirsiniz.

6. Kurulum Sonrası Ayarlar ve Entegrasyon Hizmetleri:
İşletim sistemi kurulumu tamamlandıktan sonra, sanal makinenizin performansını ve kullanılabilirliğini artırmak için 'Hyper-V Entegrasyon Hizmetleri'ni yüklemeniz kritik öneme sahiptir. Bu hizmetler, sanal makine ile ana bilgisayar arasında daha iyi iletişim sağlar ve aşağıdaki özellikleri aktif eder:

• Fare ve klavye entegrasyonu (takılma olmadan sorunsuz kullanım)
• Ağ bağdaştırıcısının performansı
• Zaman senkronizasyonu
• Veri değişimi
• Birim Gölge Kopyası Hizmeti (VSS) yedekleme desteği
• Cihaz sürücüleri (video, ağ vb.)

Çoğu modern Windows işletim sisteminde bu hizmetler otomatik olarak yüklenir veya Windows Update üzerinden edinilebilir. Ancak yüklenmediyse, sanal makine konsolunda 'Eylem' menüsünden 'Entegrasyon Hizmetleri Kurulum Diski Ekle...' seçeneğini seçerek sanal bir CD/DVD sürücüsü olarak bağlayabilir ve manuel olarak kurabilirsiniz.

Önemli İpuçları ve En İyi Uygulamalar:

"Sanal makinelerinizi oluştururken her zaman kaynaklarınızı dikkatlice planlayın. Gereğinden fazla RAM veya CPU atamak ana bilgisayarınızın performansını düşürebilirken, yetersiz kaynaklar sanal makinenizin düzgün çalışmamasına neden olabilir. Özellikle üretim ortamlarında, sanal makine disklerini ayrı bir fiziksel diskte tutmak veya SSD kullanmak I/O performansını önemli ölçüde artıracaktır."

Genişletmek için tıkla ...

• Checkpoints (Anlık Görüntüler): Büyük bir değişiklik yapmadan önce sanal makinenizin anlık görüntüsünü (checkpoint) alın. Bu, bir sorun durumunda kolayca geri dönmenizi sağlar.
• Sanal Anahtarlar: Ağ yapılandırmalarınızı özenle yönetin. Güvenlik ve performans için farklı VLAN'lar veya ağ segmentleri kullanıyorsanız, sanal anahtarlarınızı buna göre yapılandırın.
• Yedekleme: Sanal makinelerinizin düzenli yedeklerini alın. Hyper-V'nin kendi yedekleme çözümlerini veya üçüncü taraf yazılımları kullanabilirsiniz.
• Güvenlik: Sanal makinelerinizin de fiziksel sunucular gibi güncel ve yamalı olduğundan emin olun. Anti-virüs yazılımı kullanın.

Sonuç:
Hyper-V ile sanal makine kurulumu, doğru adımlar takip edildiğinde oldukça basit bir süreçtir. Bu rehberde anlatılanlar, başlangıç seviyesindeki kullanıcılardan daha deneyimli sistem yöneticilerine kadar herkes için temel bir kılavuz niteliğindedir. Sanallaştırma teknolojileri hakkında daha fazla bilgi edinmek için Microsoft'un resmi Hyper-V dokümantasyonunu inceleyebilirsiniz. Sanal makinelerin sunduğu esneklik ve verimlilik sayesinde, bilişim altyapınızı daha sağlam ve yönetilebilir hale getirebilirsiniz.

Umarız bu detaylı rehber, Hyper-V yolculuğunuzda size yardımcı olur ve sanal makine kurulum süreçlerinizi başarıyla tamamlamanızı sağlar. İyi sanallaştırmalar!