• IP Adresi Aralığı (Start/End IP Address): Sunucunun dağıtabileceği IP adreslerinin başlangıç ve bitiş noktası.
• Alt Ağ Maskesi (Subnet Mask): İlgili alt ağı tanımlayan maske.
• Kira Süresi (Lease Duration): Bir cihaza atanan IP adresinin ne kadar süreyle geçerli olacağı. Bu süre sona erdiğinde, cihaz IP adresini yenilemeye çalışır.
• Dışlamalar (Exclusions): Kapsam içindeki belirli IP adreslerinin veya aralıklarının DHCP tarafından dağıtılmamasını sağlayan yapılandırmalar. Genellikle sunucular, yazıcılar veya ağ cihazları gibi statik IP'ye ihtiyaç duyan cihazlar için kullanılır.
• Rezervasyonlar (Reservations): Belirli bir MAC adresine sahip bir cihaza her zaman aynı IP adresinin atanmasını sağlayan yapılandırmalar. Bu, dışlamalardan farklı olarak, belirli bir cihaz için statik bir IP'yi DHCP üzerinden yönetmenin bir yoludur.
• Kapsam Seçenekleri (Scope Options): Varsayılan ağ geçidi, DNS sunucuları, WINS sunucuları, etki alanı adı gibi ek ağ yapılandırma bilgileri.

• Yeni Kapsam Sihirbazı'nı Başlatma: DHCP sunucunuzda, ilgili IPv4 veya IPv6 düğümüne sağ tıklayarak 'Yeni Kapsam' seçeneğini belirleyin.
• Kapsam Adı ve Açıklama: Kapsamı kolayca tanımlayabilmeniz için anlamlı bir ad ve açıklama girin.
• IP Adresi Aralığı ve Alt Ağ Maskesi: Dağıtılacak IP aralığını ve alt ağ maskesini belirleyin. Ağınızın boyutuna ve gelecekteki büyümesine uygun bir aralık seçmek önemlidir.
• Dışlamalar Ekleme (İsteğe Bağlı): Statik IP'li cihazlar veya gelecekte kullanılmayacak adresler için dışlamalar ekleyin. Bu, IP çakışmalarını önlemek için kritik bir adımdır.
• Kira Süresi Belirleme: Cihazların IP adreslerini ne kadar süreyle kiralayacağını ayarlayın. Genellikle 8 gün varsayılan olarak kabul edilir, ancak ağınızın dinamizmine göre bu süreyi kısaltabilir veya uzatabilirsiniz. Örneğin, sık sık değişen mobil cihazların olduğu bir misafir ağında daha kısa süreler tercih edilebilir.
• Yönlendirici (Varsayılan Ağ Geçidi) Yapılandırma: İlgili alt ağın varsayılan ağ geçidi adresini girin.
• DNS Sunucuları Yapılandırma: Ağınızdaki DNS sunucularının IP adreslerini belirtin. Bu, istemcilerin alan adlarını çözümleyebilmesi için zorunludur.
• WINS Sunucuları Yapılandırma (Eski Sistemler İçin): Eğer hala WINS kullanan eski sistemleriniz varsa, WINS sunucularının adreslerini girin.
• Kapsamı Etkinleştirme: Sihirbazı tamamladıktan sonra, kapsamı etkinleştirerek DHCP sunucusunun bu kapsamdan IP adresleri dağıtmaya başlamasını sağlayın. DHCP sunucusunun aynı zamanda yetkilendirilmiş (authorized) olduğundan emin olun.

• DHCP sunucularının kendisi, yönlendiriciler, anahtarlar, güvenlik duvarları gibi ağ cihazları.
• Ağ yazıcıları veya IP tabanlı kamera sistemleri gibi statik IP gerektiren cihazlar.
• Gelecekte kullanılmak üzere ayrılmış IP adresleri.

• Sunucular ve hizmet veren makineler.
• Ağ yazıcıları veya tarayıcılar.
• Ağdaki belirli bir cihazın her zaman aynı IP'ye sahip olmasının gerektiği durumlar (örn. erişim kontrol listeleri için).

• Option 66 (Boot Server Host Name) ve Option 67 (Bootfile Name): PXE (Preboot Execution Environment) önyüklemesi için TFTP sunucu adını ve önyükleme dosyasını belirtir. Bu, ağ üzerinden işletim sistemi kurulumu yapmak için kullanılır.
• Option 150 (TFTP Servers): Cisco IP telefonları için TFTP sunucularını belirtir.
• Custom Options: Belirli bir uygulama veya cihaz için özel seçenekler de tanımlanabilir.

• DHCP Yük Devretme (Failover): İki DHCP sunucusunun IP adresi havuzunu paylaşmasını sağlar. Sunuculardan biri arızalandığında, diğeri hizmeti devralır. İki modu vardır:
  * Hot Standby: Bir sunucu birincil olarak hizmet verirken, diğeri pasif bekler. Birincil düşerse, ikincil devreye girer.
  * Load Balance (Yük Dengeli): Her iki sunucu da aynı anda IP adresleri dağıtır, yükü paylaşır ve biri düşerse diğeri tüm yükü devralır.
• Bölünmüş Kapsam (Split Scope): Bu eski bir yöntem olup, bir alt ağın IP aralığını iki DHCP sunucusu arasında bölüştürür. Örneğin, ilk sunucu IP'lerin %80'ini, ikinci sunucu %20'sini dağıtır. Bir sunucu düşerse, diğer sunucu kalan IP'leri dağıtmaya devam eder. Bu yöntem, yük devretmeye göre daha az esnektir ve tavsiye edilmez.

• IP Adresi Çakışmaları: Ağdaki bir cihazın statik olarak atanmış bir IP'ye sahipken, DHCP'nin de aynı IP'yi başka bir cihaza ataması durumunda oluşur. Dışlamaları doğru kullanmak bu durumu engeller.
  Kod:

  ipconfig /all

  komutu ile istemci tarafında DHCP durumu kontrol edilebilir.
• Adres Havuzu Tükenmesi: Kapsamdaki IP adreslerinin yetersiz kalması. Bu durumda yeni IP adresleri eklenmeli veya kira süresi kısaltılmalıdır.
• DHCP Sunucusunun Erişilememesi: Ağ bağlantısı, güvenlik duvarı veya hizmet sorunları nedeniyle sunucuya ulaşılamaması. DHCP hizmetinin çalışır durumda olduğundan ve ağ bağlantısının aktif olduğundan emin olun.

# İstemci tarafında IP yapılandırmasını yenileme
ipconfig /release
ipconfig /renew

# DHCP sunucu istatistiklerini gösterme (Windows Server)
netsh dhcp server show scope
netsh dhcp server show mibinfo

# PowerShell ile DHCP kapsamlarını listeleme
Get-DhcpServerv4Scope

# PowerShell ile kapsamda boşta kalan IP adreslerini kontrol etme
Get-DhcpServerv4ScopeStatistics -ScopeId 192.168.1.0

• Kapsam Boyutlandırması: Ağınızın mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarına göre yeterli IP adresi havuzu sağlayın, ancak gereksiz yere büyük kapsamlar oluşturmaktan kaçının. Her alt ağ için ayrı kapsamlar kullanın.
• Dışlamaları ve Rezervasyonları Düzenli Tutma: Statik IP'li cihazları ve sunucuları düzenli olarak dışlama veya rezervasyon listelerine ekleyin. Kullanım dışı kalan rezervasyonları temizleyin.
• Kira Sürelerini Optimize Etme: Ağınızdaki cihaz hareketliliğine göre kira sürelerini ayarlayın. Misafir ağları için kısa, sabit cihazlar için daha uzun süreler idealdir.
• Yüksek Erişilebilirlik Uygulama: DHCP hizmetinizin kesintisiz çalışması için yük devretme gibi yüksek erişilebilirlik çözümlerini yapılandırın.
• Belgeleme: Tüm DHCP kapsamlarınızı, dışlamalarınızı, rezervasyonlarınızı ve özel seçeneklerinizi detaylı bir şekilde belgeleyin. Bu, sorun giderme ve gelecek yönetim için kritik öneme sahiptir.
• Periyodik Denetimler: DHCP sunucu loglarını düzenli olarak kontrol edin, kapsam kullanım oranlarını izleyin ve adres çakışmalarını arayın.
• Otomasyon Kullanımı: PowerShell veya diğer betik dilleri ile rutin DHCP yönetim görevlerini otomatikleştirmeyi düşünün. Bu, özellikle büyük ağlarda zaman kazandırır ve hata riskini azaltır.
• Güvenlik: DHCP sunucunuzu yetkisiz erişimden koruyun ve DHCP saldırılarına (örneğin rogue DHCP sunucuları) karşı önlemler alın. IP yardımcıları (IP Helper) veya DHCP Snooping gibi ağ cihazı özelliklerini kullanın.

Ağ Yöneticisi El Kitabı' Alıntı:

"Verimli bir DHCP kapsam yönetimi, sadece IP dağıtımını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda ağ güvenliği ve performansı için de temel oluşturur."

Genişletmek için tıkla ...