• Merkeziyetsizlik: Veriler tek bir merkezi sunucuda değil, ağdaki birçok düğümde (node) depolanır. Bu, tek bir hata noktasını ortadan kaldırır ve sansüre karşı direnç sağlar.
• Değişmezlik (Immutability): Kayıtlar deftere bir kez eklendikten sonra silinemez veya değiştirilemez. Bu özellik, işlemlerin denetlenebilirliğini ve bütünlüğünü garantiler.
• Şeffaflık: Ağdaki tüm katılımcılar (ağın türüne bağlı olarak belirli izinlerle) defterdeki tüm işlemleri görebilir. Bu, güven oluşturur ve suistimali zorlaştırır.
• Kriptografi: Verilerin güvenliğini sağlamak için gelişmiş şifreleme algoritmaları kullanılır. Her işlem kriptografik olarak imzalanır ve bir önceki bloğa (blok zinciri durumunda) bağlanır.
• Konsensüs Mekanizmaları: Ağdaki düğümlerin işlemlerin doğruluğu ve defterin güncel durumu hakkında anlaşmasını sağlayan protokollere denir. Örnekler şunlardır:
  • 
    [item] Proof of Work (PoW): Madencilerin karmaşık matematiksel bulmacaları çözmesini gerektirir (Bitcoin).
    [item] Proof of Stake (PoS): Ağda sahip olunan kripto para miktarına göre doğrulayıcı seçimi yapılır.
    [item] Delegated Proof of Stake (DPoS): Katılımcıların temsilcileri seçtiği bir modeldir.
    [item] Practical Byzantine Fault Tolerance (PBFT): Daha çok izinli (permissioned) ağlarda kullanılan bir modeldir.

• Mimari: Geleneksel veritabanları genellikle merkezi bir sunucu veya sunucu kümesi etrafında dönerken, DLT tamamen dağıtık ve eşler arası (peer-to-peer) bir yapıya sahiptir.
• Kontrol ve Yönetim: Veritabanları genellikle tek bir kurum veya varlık tarafından yönetilirken, DLT'ler (özellikle herkese açık olanlar) ağdaki katılımcılar arasında dağıtılmış bir yönetim modeline sahiptir.
• Değişmezlik: Geleneksel veritabanlarındaki veriler düzenlenebilir, güncellenebilir veya silinebilir. DLT'de ise, deftere eklenen bir kayıt neredeyse tamamen değiştirilemezdir, bu da tam bir işlem geçmişi sağlar.
• Güven Modeli: Geleneksel veritabanlarında güven, merkezi otoriteye ve onun güvenlik protokollerine dayanır. DLT ise, kriptografi ve konsensüs mekanizmaları aracılığıyla 'güvensiz' bir ortamda bile güvenli ve mutabık kalınmış bir kayıt tutulmasını sağlar.
• Performans: Geleneksel veritabanları, özellikle yüksek işlem hacimli uygulamalar için optimize edilmiştir ve genellikle DLT'den daha hızlı işlem gerçekleştirebilir. DLT'deki konsensüs mekanizmaları ve dağıtık yapı, işlem onay sürelerini uzatabilir.
• Veri Tutarlılığı: Geleneksel veritabanlarında ACID (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability) prensipleri güçlü veri tutarlılığı sağlar. DLT'de ise tutarlılık, konsensüs mekanizmaları ile sağlanır ve 'nihai tutarlılık' (eventual consistency) daha yaygındır.

"DLT, sadece bir veritabanı olmaktan öte, verilerin nasıl kaydedildiği, doğrulandığı ve paylaşıldığına dair köklü bir paradigma değişikliği sunar. Güvensiz ortamlarda bile güven inşa etme yeteneği, onu benzersiz kılar."

Genişletmek için tıkla ...

• Herkese Açık (Public) DLT'ler: Herkesin katılabileceği, işlemleri doğrulayabileceği ve defteri görüntüleyebileceği ağlardır (örn. Bitcoin, Ethereum). Bu ağlar genellikle tamamen merkeziyetsizdir.
• Özel (Private) DLT'ler: Genellikle tek bir organizasyon tarafından kontrol edilen ve yalnızca izin verilen katılımcıların defteri görüntülemesine veya işlem yapmasına olanak tanıyan ağlardır (örn. Hyperledger Fabric'in bazı uygulamaları).
• Konsorsiyum (Consortium) DLT'ler: Birden fazla organizasyonun ortaklaşa yönettiği ağlardır. Belirli bir grup tarafından izin verilir ve denetlenir (örn. R3 Corda, bazı Hyperledger projeleri).

• Finans Sektörü: Sınır ötesi ödemeler, ticaret finansmanı, menkul kıymet takasları, akıllı sözleşmeler aracılığıyla otomatik finansal işlemler. Bankalar arası mutabakat süreçlerini hızlandırabilir ve maliyetleri düşürebilir.
• Tedarik Zinciri Yönetimi: Ürünlerin üretimden son tüketiciye kadar her adımını izleyerek şeffaflık, denetlenebilirlik ve sahteciliği önleme. Gıdadan lükse kadar her türlü ürünün kaynağını ve geçmişini takip edebiliriz.
• Sağlık Sektörü: Hasta kayıtlarının güvenli ve şeffaf bir şekilde paylaşılması, ilaç takibi, klinik araştırmaların yönetimi. Hasta gizliliğini korurken, sağlık verilerinin yetkili taraflarla paylaşımını kolaylaştırabilir.
• Dijital Kimlik: Kendine egemen kimlik (Self-Sovereign Identity - SSI) çözümleri ile kullanıcıların kendi kimlik verileri üzerinde tam kontrol sahibi olmaları. Bu, çevrimiçi doğrulamayı basitleştirebilir ve kimlik hırsızlığını azaltabilir.
• Telif Hakları ve Fikri Mülkiyet: Dijital içeriklerin (müzik, sanat, yazı) tescili ve telif haklarının takibi. Sanatçıların ve yaratıcıların eserleri üzerindeki haklarını daha iyi korumalarını sağlayabilir.
• Devlet Hizmetleri: Tapu kayıtları, oy verme sistemleri, vatandaşlık işlemleri gibi alanlarda şeffaflık ve güveni artırma.

• Ölçeklenebilirlik: Özellikle herkese açık DLT'ler, yüksek işlem hacimlerini geleneksel sistemler kadar hızlı işleyememektedir. Bu, ana akım benimsenme önünde önemli bir engeldir.
• Birlikte Çalışabilirlik (Interoperability): Farklı DLT ağları arasında veri ve değer transferinin sağlanması, ekosistemin entegrasyonu için kritik bir konudur.
• Enerji Tüketimi: Özellikle PoW tabanlı blok zincirlerinin yüksek enerji tüketimi, çevresel endişelere yol açmaktadır.
• Düzenleyici Belirsizlik: Dünya genelinde DLT'ye yönelik yasal çerçevelerin eksikliği ve belirsizliği, kurumların bu teknolojiyi benimsemesini yavaşlatmaktadır.
• Veri Gizliliği: DLT'nin doğasında var olan şeffaflık, bazı durumlarda veri gizliliği gereksinimleriyle çelişebilir. Bu dengeyi sağlamak için gizlilik odaklı çözümler geliştirilmektedir.

{
  "index": 1,
  "timestamp": "2023-10-27T10:00:00Z",
  "transactions": [
    { "sender": "Alice", "receiver": "Bob", "amount": 10.5 }
  ],
  "previous_hash": "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000",
  "hash": "a1b2c3d4e5f6g7h8i9j0k1l2m3n4o5p6q7r8s9t0u1v2w3x4y5z6a7b8c9d0e1f2",
  "nonce": 123456
}

UPDATE Accounts SET balance = balance - 10.50 WHERE userId = 'Alice';
UPDATE Accounts SET balance = balance + 10.50 WHERE userId = 'Bob';