Cross-Site Scripting (XSS) Saldırıları Nedir?

Cross-Site Scripting (XSS), kötü niyetli betiklerin (genellikle JavaScript) güvenilir web sitelerine enjekte edilerek kullanıcıların tarayıcılarında çalıştırılmasına olanak tanıyan bir web güvenlik açığı türüdür. Saldırganlar, bu yöntemle kullanıcıların oturum çerezlerini çalabilir, hassas bilgileri ele geçirebilir veya web sitesinin içeriğini değiştirebilir.

XSS Saldırılarının Türleri:

XSS saldırıları genellikle üç ana kategoriye ayrılır:

• Saklı (Stored/Persistent) XSS: Kötü amaçlı betikler doğrudan hedef sunucuya (örneğin bir veritabanına, yorum bölümüne, foruma) kalıcı olarak kaydedilir. Bir kullanıcı etkilenen sayfayı ziyaret ettiğinde, kaydedilmiş betik kullanıcının tarayıcısında çalışır.
• Yansıyan (Reflected) XSS: Kötü amaçlı betikler, kullanıcının HTTP isteğinin bir parçası olarak gönderilir ve web sunucusu tarafından işlendikten sonra doğrudan kullanıcıya geri yansıtılır. Genellikle phishing (oltalama) e-postaları veya zararlı bağlantılar aracılığıyla yayılır.
• DOM Tabanlı (DOM-based) XSS: Saldırı, istemci tarafındaki kodun (genellikle JavaScript) belge nesne modelini (DOM) manipüle etmesiyle gerçekleşir. Sunucu tarafında herhangi bir etkileşim olmaksızın tarayıcı içinde tetiklenir.

XSS Saldırılarının Etkileri:

Başarılı bir XSS saldırısı, aşağıdaki gibi ciddi sonuçlara yol açabilir:

• Kullanıcı oturumlarının ele geçirilmesi (oturum çerezlerinin çalınması).
• Kimlik avı (phishing) saldırılarıyla hassas bilgilerin toplanması.
• Kullanıcıların web sitesi üzerindeki eylemlerinin manipüle edilmesi.
• Kötü amaçlı yazılım indirme bağlantılarının enjekte edilmesi.
• Tarayıcının ana sayfasına yönlendirme.

Nasıl Korunulur?

Hem geliştiriciler hem de kullanıcılar XSS saldırılarına karşı önlem almalıdır:

Geliştiriciler İçin:

• Girdileri Doğrulama ve Temizleme: Kullanıcıdan alınan tüm girdilerin beklenen formatta olduğundan emin olun. HTML etiketleri ve özel karakterler için uygun kaçış (escaping) veya kodlama (encoding) işlemleri yapın.
• Çıktıyı Kodlama: Kullanıcı tarafından sağlanan verileri HTML içeriğine yansıtmadan önce her zaman bağlama uygun şekilde kodlayın (örneğin, HTML varlıklarına dönüştürme).
• İçerik Güvenlik Politikası (CSP): Tarayıcıya, bir web sayfasının hangi kaynaklardan betik ve diğer içerikleri yükleyebileceğini bildiren bir HTTP başlığı kullanarak XSS riskini azaltın.
• Güvenli Çerezler: `HttpOnly` bayrağını kullanarak JavaScript'in çerezlere erişmesini engelleyin ve `Secure` bayrağını kullanarak çerezlerin yalnızca HTTPS üzerinden gönderilmesini sağlayın.

Kullanıcılar İçin:

• Şüpheli Bağlantılara Tıklamayın: Bilinmeyen veya şüpheli kaynaklardan gelen e-postalardaki veya mesajlardaki bağlantılara tıklamaktan kaçının.
• Tarayıcınızı ve Eklentilerinizi Güncel Tutun: Tarayıcınızdaki güvenlik açıklarının kapatıldığından emin olmak için düzenli olarak güncellemeleri yükleyin.
• Güvenlik Yazılımları Kullanın: Bilgisayarınızı ve tarayıcınızı kötü amaçlı yazılımlara karşı korumak için güncel güvenlik yazılımları kullanın.
• Adres Çubuğunu Kontrol Edin: Giriş yapacağınız veya hassas bilgi gireceğiniz sitelerin URL'sinin doğru olduğundan ve "https://" ile başladığından emin olun.

Örnek Basit Bir XSS Zafiyeti (Yansıyan):

Bir web sitesinde arama fonksiyonu şu şekilde çalışıyor olsun:
Eğer site kullanıcının girdisini uygun şekilde temizlemeden doğrudan sayfaya yansıtıyorsa, saldırgan şunu deneyebilir:
Bu bağlantıya tıklayan kullanıcının tarayıcısında bir uyarı penceresi açılır. Daha tehlikeli senaryolarda document.cookie çalınabilir.

XSS saldırıları, modern web uygulamaları için hala önemli bir tehdit olmaya devam etmektedir. Hem geliştiricilerin hem de kullanıcıların güvenlik bilincini artırması ve uygun önlemleri alması büyük önem taşımaktadır.