• Stack (Yığın): Fonksiyon çağrıları, yerel değişkenler ve fonksiyon dönüş adresleri gibi geçici verileri depolar. LIFO (Last-In, First-Out) prensibiyle çalışır. Stack, programın kontrol akışının büyük bir kısmını belirleyen kritik bilgiler içerir. Fonksiyon çağrıldığında, dönüş adresi stack'e itilir; fonksiyon tamamlandığında, bu adres stack'ten çekilerek programa kaldığı yerden devam etmesi sağlanır. Stack'in boyutu genellikle sabittir ve hızlı erişim sağlar.
• Heap (Öbek): Dinamik olarak tahsis edilen bellek alanıdır. Program çalıştıkça gerektiği kadar bellek alıp serbest bırakabilir. Örneğin, `malloc()` veya `new` gibi fonksiyonlar heap üzerinde bellek tahsis eder. Heap yönetimi daha karmaşıktır ve parçalanmaya (fragmentation) daha yatkındır. Kullanıcı girdileri veya büyük veri yapıları genellikle heap üzerinde depolanır.
• Data Segment (Veri Bölümü): Global ve statik değişkenleri depolar. Başlangıçta belirli bir değeri olan ve programın ömrü boyunca bellekte kalan değişkenler burada yer alır.
• Code Segment (Kod Bölümü): Programın yürütülebilir talimatlarını (makine kodu) içerir. Bu bölüm genellikle sadece okunabilir (read-only) olarak işaretlenir ve üzerine yazılması engellenir.

• Buffer Overflow (Tampon Taşması): En yaygın zafiyet türlerinden biridir. Programın belirli bir bellek alanına (buffer) ayrılan kapasiteden daha fazla veri yazmasıyla meydana gelir. Bu durum, genellikle komşu bellek bölgelerindeki verilerin (örn. fonksiyon dönüş adresleri, stack canaries, diğer değişkenler) üzerine yazılmasına yol açar. Bir stack buffer overflow, dönüş adresini hedefleyerek programın kontrol akışını değiştirmeyi amaçlarken, bir heap buffer overflow, heap metadata'sını veya komşu nesneleri bozarak farklı istismar vektörleri sunar.
• Format String Bugs (Format Dizgisi Hataları): `printf()`, `sprintf()` gibi format dizgisi fonksiyonlarının kullanıcı kontrolündeki bir format dizgisi ile kullanılması durumunda ortaya çıkar. Saldırgan, `%x`, `%s`, `%n` gibi format belirleyicileri kullanarak stack'i okuyabilir, hatta rastgele bellek adreslerine yazabilir. Özellikle `%n` belirleyici, belirli bir adrese yazılan karakter sayısını yazdırarak arbitary write (rastgele yazma) yeteneği sağlar.
• Use-After-Free (Serbest Bırakıldıktan Sonra Kullanım): Bir bellek alanı serbest bırakıldıktan (free) sonra programın o alana tekrar erişmeye çalışması durumunda meydana gelir. Serbest bırakılan bellek alanı başka bir nesne tarafından yeniden tahsis edilmişse, eski işaretçi (pointer) aracılığıyla bu yeni nesnenin verileri manipüle edilebilir. Bu durum, kritik veri yapılarını bozarak veya kontrol akışını ele geçirerek istismara yol açabilir.
• Double-Free (Çift Serbest Bırakma): Aynı bellek alanının birden fazla kez serbest bırakılması durumudur. Bu, heap yönetim mekanizmalarını bozarak kararsızlığa ve istismar edilebilir durumlara yol açabilir. Genellikle use-after-free ile birlikte değerlendirilir.
• Integer Overflow/Underflow (Tamsayı Taşması/Alt Akış): Tamsayı değişkenlerinin alabileceği maksimum veya minimum değeri aşması durumunda meydana gelir. Bu, bellek tahsis boyutlarının yanlış hesaplanmasına veya döngü koşullarının bozulmasına yol açarak buffer overflow gibi ikincil zafiyetleri tetikleyebilir.

• Zafiyet Tespiti: Hedef yazılımda güvenlik açığı bulma. Bu, statik analiz (kaynak kodunu inceleme), dinamik analiz (çalışan programın davranışını izleme), fuzzing (rastgele veya bozuk girdilerle programı test etme) veya tersine mühendislik (derlenmiş kodu anlama) yoluyla yapılabilir. OWASP Top 10 gibi kaynaklar yaygın zafiyet türleri hakkında bilgi verir.
• Proof-of-Concept (PoC) Oluşturma: Bulunan zafiyetin gerçekten istismar edilebilir olduğunu kanıtlayan basit bir kod veya girdi seti oluşturma. Bu aşamada, genellikle programın çökmesi veya beklenmedik bir davranış sergilemesi hedeflenir.
• Kontrol Akışını Ele Geçirme: Zafiyeti kullanarak programın yürütme akışını saldırganın istediği bir yöne çevirme. Bu genellikle EIP/RIP yazmacını manipüle ederek, bir dönüş adresini veya bir fonksiyon işaretçisini (function pointer) hedefleme ile yapılır.
• Payload (Shellcode) Oluşturma: Hedef sistemde çalıştırılması istenen kodun yazılması. Bu kod genellikle bir shell (komut kabuğu) açan veya belirli bir işlemi gerçekleştiren makine kodudur. Pwntools gibi araçlar, hazır shellcode'lar sunabilir.
• Koruma Mekanizmalarını Aşma: Modern işletim sistemleri ve derleyiciler, exploit'leri zorlaştırmak için çeşitli koruma mekanizmaları içerir. Bu mekanizmaların nasıl aşılacağı, exploit geliştirmenin en karmaşık kısımlarından biridir.

• ASLR (Address Space Layout Randomization): Bellek adreslerinin (stack, heap, kütüphaneler) her program çalıştığında rastgele bir şekilde düzenlenmesini sağlar. Bu, saldırganın belirli bir bellek adresini tahmin etmesini zorlaştırır. Aşmak için bilgi sızıntısı (information leak) zafiyetleri kullanılır veya Brute-Force denemeleri yapılır (düşük entropi durumunda).
• DEP/NX (Data Execution Prevention / No-Execute): Veri olarak işaretlenmiş bellek alanlarının yürütülmesini engeller. Stack ve heap gibi veri bölgelerinde shellcode çalıştırmayı engeller. Aşmak için Return-Oriented Programming (ROP) veya Return-to-Libc gibi teknikler kullanılır. ROP, mevcut yürütülebilir kod parçalarını (gadget'lar) bir araya getirerek shellcode benzeri işlevsellik oluşturur.
• Stack Canaries: Fonksiyon girişinde stack'e rastgele bir değer yerleştirir ve fonksiyon çıkışında bu değeri kontrol eder. Eğer değer değişmişse (buffer overflow nedeniyle), program sonlandırılır. Aşmak için canarileri okuyacak bir bilgi sızıntısı veya canarinin yazılmadığı bir zafiyet vektörü gerekir.
• RELRO (Relocation Read-Only): Global Offset Table (GOT) gibi bazı bellek bölümlerini sadece okunabilir yapar. Bu, çalışan bir programın GOT'unu manipüle ederek fonksiyon adreslerini değiştirmeyi zorlaştırır.
• PIE (Position Independent Executables): Yürütülebilir dosyanın da ASLR gibi rastgele adreslere yüklenmesini sağlar. EXE dosyaları için de adres randomizasyonu sağlar.

"Modern sistemlerde ASLR ve DEP gibi koruma mekanizmaları, sıradan buffer overflow'ların doğrudan shellcode çalıştırmasını engeller. Bu durum, exploit geliştiricilerini daha karmaşık teknikler olan ROP (Return-Oriented Programming) ve bilgi sızıntılarına yöneltmiştir."

Genişletmek için tıkla ...

• Kod:

  GDB

  (GNU Debugger): Programların çalışma zamanındaki davranışını analiz etmek, register değerlerini izlemek, bellek içeriğini görüntülemek ve kesme noktaları (breakpoints) ayarlamak için kullanılan güçlü bir hata ayıklayıcıdır. PEDA, GEF, Voltron gibi eklentilerle işlevselliği artırılabilir.
• Kod:

  Pwntools

  : Python tabanlı, exploit geliştirme için tasarlanmış kapsamlı bir kütüphanedir. Soket etkileşimi, ELF dosya ayrıştırma, shellcode oluşturma, ROP zincirleri oluşturma gibi birçok görevi otomatize eder. Özellikle CTF (Capture The Flag) yarışmalarında yaygın olarak kullanılır.
• Kod:

  Ghidra

  /
  Kod:

  IDA Pro

  : Tersine mühendislik araçlarıdır. Derlenmiş binary dosyalarını disassembler (makine kodunu assembly'ye çevirme) ve decompiler (assembly'yi C benzeri sözde koda çevirme) yetenekleriyle analiz eder. Zafiyetleri bulmak ve programın mantığını anlamak için vazgeçilmezdir.
• Kod:

  Radare2

  : Bir diğer açık kaynaklı tersine mühendislik ve hata ayıklama çerçevesidir. GDB ve Ghidra'nın bazı özelliklerini tek bir araçta birleştirir.
• Kod:

  Objdump

  ,
  Kod:

  readelf

  ,
  Kod:

  checksec

  : Binary dosya formatını, bölümlerini, sembollerini ve uygulanan güvenlik korumalarını incelemek için kullanılan komut satırı araçları.

void vulnerable_function(char *input) {
    char buffer[64];
    strcpy(buffer, input); // Güvensiz! Boyut kontrolü yok.
}